Παρευρεθήκαμε στην συνέντευξη τύπου «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής» στο Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ:

27/05/2023

Παρευρεθήκαμε στην συνέντευξη τύπου «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής» στο Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης.

ΑΛΛΑ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΑ Γράφτηκε από Έλλη Διακογιάννη Νοέμβριος 14 2022 μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς

Παρευρεθήκαμε στην συνέντευξη τύπου «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής» στο Μουσείο Κυκλαδικής τέχνης.

Η έκθεση «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής» στεγάζεται στο Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης (Μέγαρο Σταθάτου). Αποτελείται από δεκαπέντε αρχαιότητες από τις συνολικά 161 που αναμένεται να εκπατριστούν από τη συλλογή του Leonard Stern χάρη στη συμφωνία του Υπουργείου Πολιτισμού σε συνεργασία με το Μητροπολιτικό Μουσείο τέχνης της Νέας Υόρκης και το Μουσείο κυκλαδικής τέχνης. Κριτήριο επιλογής στάθηκε η αντιπροσωπευτικότητα των έργων προκειμένου να αναδείξουν τη συνέχεια ανάπτυξης και εξέλιξης της Πρωτοκυκλαδικής τέχνης. Μας υποδέχεται ο υπεύθυνος της έκθεσης κύριος Φάππας και αφού μας καλωσορίζει ξεκινάμε τη ξενάγηση.

Η έκθεση χωρίζεται σε τρεις αίθουσες στις οποίες οι αρχαιότητες έχουν ταξινομηθεί βάση χρονολογικών κριτηρίων. Αν και δυστυχώς στερούνται ανασκαφικών συμφραζομένων η κατάταξη τους κατέστη εφικτή χάρη στη μελέτη της βιβλιογραφίας και στους ήδη υπάρχοντες χρονολογικούς τυπολογικούς χάρτες. Η χαρά των υπεύθυνων είναι μεγάλη που επιτέλους οι αρχαιότητες έρχονται στο φως όπως και η δική μας τιμή που παρευρισκόμαστε εκεί. Στη πρώτη Πρωτοκυκλαδική φάση που χρονολογείται γύρω στα 3200 - 2800 υπάρχει έντονη σχηματοποίηση και ο χαρακτηριστικότερος τύπος ειδωλίου είναι ο λεγόμενος «βιολόσχημος» καθώς κυριαρχεί η αφαιρετική σχηματοποίηση. Παράλληλα συναντάμε και προσπάθειες για μια πιο φυσιοκρατική απεικόνιση κατά την εποχή αυτή. Η απόδοση των ανθρωπίνων γυναικείων φιγούρων με εγχαράξεις, διαχωρισμό των μελών κλπ είναι εκπληκτική. Ιδιαίτερη αίσθηση μας δημιουργεί το κύπελλο γυναικείας μορφής και η εγγενής πρωτοτυπία και σπανιότητα του. Επίσης βλέπουμε τη «καντήλα» ονομασία που της δίνεται χάριν στη ομοιότητα της με το σκεύος που χρησιμοποιείται στις ορθόδοξες εκκλησίες αν και δεν ξέρουμε τη ακριβή χρήση της κατά τη αρχαιότητα. Αν και πρόκειται για χαρακτηριστικό τύπο οι λοξές εγχαράξεις της δεν απαντούν σε κανένα άλλο αγγείο και τη καθιστούν μοναδική. Η δεύτερη φάση είναι η μεταβατική περίοδος που χρονολογικά βρίσκεται ανάμεσα στη πρώτη και στη δεύτερη και ουσιαστικά πρόκειται για μια μικρής διαρκείας περίοδο εκατό ετών. Εδώ βλέπουμε την εξέλιξη της πρωτοκυκλαδικής τέχνης με τα επονομαζόμενα ειδώλια υβριδικού τύπου που συνδυάζουν στοιχεία τόσο σχηματικά όσο και φυσιοκρατικά. Υπάρχουν τόσο βιολόσχημα όσο και φυσιοκρατικά τύπου Πλαστήρα. Γίνεται μια εξαγγελία του κανονικού τύπου και θεωρούνται προάγγελοι και πρώιμες μορφές όπου υπάρχει πειραματισμός στη μορφή και διάταξη πχ των χεριών. Το κιβωτίδιο από στεατίτη χώρος φύλαξης καλλυντικών ουσιών ή κοσμημάτων, ένα πραγματικά ιδιαίτερης ομορφιάς αντικείμενο συντίθεται από δυο μέρη και διακοσμείται από τρέχουσα σπείρα. Πιθανότατα πρόκειται για τη αρχαιότερη σωζόμενη απεικόνιση σπείρας στο Αιγαίο. Τέλος υπάρχει το τηγανόσχημο σκεύος. Πρόκειται και πάλι για συμβατική ονομασία λόγω της ομοιότητας του με το εν λόγω σκεύος. Σημαντικό επίσης είναι πως χάρη στη εγχάρακτη και εμπίεστη διακόσμηση με κωπήλατα πλοία λαμβάνουμε γνώση για τη ναυσιπλοία της πρωτοκυκλαδικής εποχής. Φτάνουμε στη τρίτη αίθουσα στη οποία φιλοξενούνται κανονικού τύπου ειδώλια. Μας εντυπωσιάζει το αινιγματικό διπλό ειδώλιο για το οποίο έχουν δοθεί ποικίλες επιστημονικές ερμηνείες πχ πως πρόκειται για σύμπλεγμα θεοτήτων που η μια βγαίνει από το κεφάλι της άλλης ή απεικόνιση μητέρας με παιδιού. Το βλέμμα μας αιχμαλωτίζεται από την το πέμπτο σε μέγεθος κυκλαδικό ειδώλιο παγκοσμίως. Σημεία της επιφάνειας του που ήταν διακοσμημένα με χρώμα έμειναν ανέπαφα στο διάβα του χρόνου. Άξια ιδιαίτερης μνείας είναι και η προχυτική φιάλη με πόδι που συνιστά ένα πραγματικό κομψοτέχνημα.

Στη συνέχεια ο κύριος Φάππας όπως και η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού κυρία Μενδώνη απάντησαν στις ερωτήσεις των παρευρισκόμενων δημοσιογράφων. Έτσι πληροφορούμαστε πως η έρευνα της γνησιότητας των εκθεμάτων αποτελεί αρμοδιότητα του υπουργείου και όχι του μουσείου που απλά φιλοξενεί τη έκθεση εκπονώντας φυσικά παράλληλη εξαντλητική έρευνα με βάση τη σύγχρονη διεθνής βιβλιογραφία. Άξια αναφοράς είναι επίσης και η επισήμανση πως λόγω απουσίας αρχαιολογικών συμφραζομένων συνίσταται η προσέγγιση των κυκλαδικών ειδωλίων σαν έργα τέχνης και όχι ως αντικείμενα με δική τους χρήση, σημασία και συμβολισμό κατά τις πρώιμες νησιώτικες κοινωνίες. Αν και η γνησιότητα πολλών προερχόμενων από εμπόριο αρχαιοτήτων έχει διαπιστωθεί, η απώλεια γνώσης είναι τεράστια καθώς παύουν να θεωρούνται ιστορικά τεκμήρια. Η έκθεση θα έχει διάρκεια ενός χρόνου από τον Νοέμβριο 2022 έως τον Οκτώβριο 2023 κ πραγματικά αξίζει να τη επισκεφτείτε.