Συνέντευξη του σκηνοθέτη Έκτορα Σακαλόγλου με αφορμή την προβολή της ταινίας “Yazidi” στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μετανάστευσης στην Αθήνα
Κύριε Σακαλόγλου, καλωσορίσατε στο «θέατρο.gr»! Θα ήθελα κατ’ αρχάς να σας ρωτήσω αν το «Yazidi» είναι η πρώτη σας επαγγελματική ταινία. Θα θέλατε να μας πείτε κάποια πράγματα για τη μέχρι τώρα πορεία σας στο σινεμά;
Αρχικά θα ήθελα να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δίνετε να μιλήσω για τη δουλειά μου. Το “Yazidi” αποτελεί την πρώτη μου ολοκληρωμένη αφηγηματική ταινία, που έγινε υπό επαγγελματικές συνθήκες, με συνεργείο, εξοπλισμό και συμβόλαια. Ωστόσο, αν λάβω υπόψη το ντοκιμαντέρ που είχα γυρίσει με την ΕΡΤ στην Αυστραλία (“Όταν οι Έλληνες έφτασαν στο Darwin”), δεν είναι η πρώτη. Πάντα προσπαθούσα ακόμα και τις εργασίες εξαμήνου, της σχολής, να τις πραγματοποιώ με τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορούν να γίνουν δεκτές και σε φεστιβάλ. Είμαι γνώριμος των περισσότερων φεστιβάλ της χώρας από το 2017 και πραγματικά έχω γνωρίσει απίστευτα ενδιαφέροντα άτομα από την πιο χαοτική πόλη εως και το πιο απομονωμένο χωριό ενός νησιού της άγονης γραμμής. Η μέχρι τώρα πορεία μου, μου δίνει την ψευδαίσθηση ότι κάνω όλα τα σωστά βήματα χωρίς να χάνω χρόνο, ωστόσο μιλάμε για έναν πολύ εύθραυστο χώρο που, και τις δυνατότερες βάσεις να έχεις, μπορείς να την γκρεμίσεις σαν πύργο από τράπουλες.
Τι σάς ώθησε να ασχοληθείτε με τους Γιαζίντι;
Ξεχασμένοι άνθρωποι και χαμένοι λαοί. Διαβάζουμε καθημερινά ιστορικά κείμενα που αναφέρουν λαούς και χώρες πλέον εξαφανισμένες. Οι Γιαζίντι αποτελούν την πιο πρόσφατη φυλή που βίωσε τον αφανισμό. Είναι ένα χαστούκι στον θεατή, ότι ζούμε στις σελίδες που διαβάζουμε. Ακόμα και σήμερα γίνονται εγκλήματα πολέμου, εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες. Όταν το άκουσα για πρώτη φορά, με στιγμάτισε και σύμφωνα με τις παροντικές κοινωνικές συνθήκες δεν μπορούσα να παραλείψω τέτοια θεματολογία.
Ποια είναι η σκέψη σας σχετικά με το φαινόμενο της μετανάστευσης στις μέρες μας;
Μου φαίνεται απαράδεκτο να χρησιμοποιούμε την έννοια “λαθραίο” για ο,τιδήποτε άλλο πέρα από εμπορεύματα. Με την πρώτη ευκαιρία τους κατηγορούμε, αλλά με την ίδια ευκολία ξενοκοιτάμε τις μεγάλες χώρες για να βγάλουν τα παιδιά μας περισσότερα λεφτά. Η δουλειά μου με αναγκάζει να μπω στην θέση του άλλου, για να γράψω ένα ρεαλιστικό σενάριο. Ο καθένας κάνει ό,τι μπορεί για να επιβιώσει. Πόσο επαναπαυμένος και κακομαθημένος, με λίγα λόγια, πρέπει να είσαι, για να θυμώνεις με κάποιον που ζητάει το αυτονόητο, λίγη καλύτερη ζωή. Στην τελική, όπως και με την πολιτική, το θεωρώ εξαντλητικό να είσαι συνέχεια ενοχλημένος με την αντίπαλη πλευρά. Μακάρι όση ενέργεια σπαταλούσε ένας ρατσιστής σε αυτό, να την έβαζε στην πραγματική επαγγελματική ή πνευματική του εξέλιξη. Έτσι έχουμε φτάσει ως εδώ.
Μιλήστε μας για τις συγκεκριμένες συνθήκες γυρίσματος και τις ειδικές δυσκολίες που τυχόν συνάντησε η πραγματοποίηση αυτής της ταινίας.
Γενικά είμαι της λογικής ότι δεν πρέπει να γράφουμε σενάρια που μπορούμε να γυρίσουμε, αλλά τις καλύτερες ιστορίες που μπορούμε. Με γνώμονα αυτό, μερικές φορές αναρωτιέμαι και ο ίδιος πώς έγινε πραγματικότητα αυτή η ταινία. Με περιορισμένο budget, που αξιοποιήθηκε όσο καλύτερα γινόταν, πετύχαμε το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα. Η μόνη δυσκολία που βρέθηκε μπροστά μας, ήταν μια μάχη με τον χρόνο, να προλάβουμε τα deadline στα φεστιβάλ που είχαμε βάλει ως στόχο αλλά και τις απαιτήσεις της σχολής μου, καθώς αποτελεί και την πτυχιακή μου. Κατά τα άλλα, είχαμε απρόσμενα θετικές συγκυρίες, όπως την ευνοϊκή αλλαγή καιρού που εξύψωσε την ταινία μας με οπτικά effect όπως βροχή και ομίχλη, όπου χρειαζόταν.
Πώς έγινε η επιλογή των χώρων και των ηθοποιών που συμμετέχουν στο «Yazidi»;
Είμαι ανυπόμονος, εγωιστής και τελειομανής. Υπέροχη τριάδα για να είσαι καλλιτέχνης. Δεν θα ήμουν ικανοποιημένος με τίποτα λιγότερο. Χρειαζόμουν συγκεκριμένες τοποθεσίες και προσωπικότητες. Με επιμονή και υπομονή όργωσα όλα τα διαδικτυακά καλλιτεχνικά site και οργάνωσα την ομάδα ηθοποιών, που ύστερα θα περνούσα από casting. Οι τοποθεσίες βρέθηκαν με τη μεγάλη βοήθεια του διευθυντή φωτογραφίας Βασίλη Κασβίκη και πολυάριθμες επισκέψεις μας σε όλες τις γωνιές της Αττικής.
Ποιες θα λέγατε ότι είναι οι βασικές δυσκολίες ενός κινηματογραφιστή στην Ελλάδα, σύμφωνα με την ως τώρα εμπειρία σας;
Αποφεύγοντας τα κλισέ τύπου “τα λεφτά και οι επιχορηγήσεις”, θα πω, ο ίδιος του ο εαυτός. Όλοι μας έχουμε προσωπικούς δαίμονες, αμφιβολίες. Επίσης, κατά κάποιο τρόπο, θα ήθελα να πω πως βλέπω ότι οι Έλληνες σκηνοθέτες σε μεγάλο βαθμό δεν είναι εκπαιδευμένοι, δεν είναι διαβασμένοι και δεν έχουν δει βασικές ταινίες. Έχουν μια ιδέα στο μυαλό τους για το τί περίπου θέλουν να κάνουν, αλλά δεν θα κάτσουν να το αναζητήσουν, οδηγώντας σε μία αισθητική πενία. Οπότε ναι, φυσικά θα πω η έλλειψη μεγάλου κεφαλαίου, αλλά από την άλλη και η αποδοχή της μετριότητας, κυρίως στις μεγάλου μήκους και στην τηλεόραση. Παρόλα αυτά, ο καλλιτεχνικός ελληνικός κινηματογράφος το 2019 έκανε μάγια, σε όποιο φεστιβάλ και αν κοιτάξεις, είμαστε εκεί με πολυάριθμες συμμετοχές.
Τέλος, θα ήθελα να σας ρωτήσω για τα επόμενα βήματά σας. Έχετε ήδη προγραμματίσει κάποιο φιλμ, είστε σε διαδικασία ετοιμασίας ή δημιουργίας του, ή συνεχίζετε την παρουσίαση/προώθηση της ήδη υπάρχουσας δουλειάς σας;
Θεωρώ την ταινία “Yazidi” πίσω μου, έχω 2 έτοιμα σενάρια τα οποία περιμένουν έγκριση χρηματοδότησης, ενώ παράλληλα κυνηγάω μια κινηματογραφική εκπομπή στην τηλεόραση. Κάθε μέρα πρέπει να είναι γεμάτη.
Σας ευχαριστώ θερμά για τη συζήτησή μας. Καλή και δημιουργική για σας η νέα χρονιά!