Είδαμε το Ντον Ζουάν, στο Θέατρο Σημείο.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ:

02/12/2023

Είδαμε το Ντον Ζουάν, στο Θέατρο Σημείο.

ΕΙΔΑΜΕ Γράφτηκε από Καπετάν Κουνούπης Μάρτιος 17 2022 μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς

Είδαμε το Ντον Ζουάν, του Μολιέρου σε σκηνοθεσία Αλέξανδρου Διαμαντή στο Θέατρο Σημείo.

Ένας επαναστάτης Καζανόβας

Η Γαλλία, από τον Μολιέρο έως τον Ζωρζ Φεϋντώ, είχε πάντα τους συγγραφείς της που σατιρίζανε την εκάστοτε κοινωνία με τα κακώς κείμενα της. Ωστόσο, ίσως ο Μολιέρος ήταν αυτός που έχτισε τα θεμέλια για αυτήν την παράδοση. Όλοι γνωρίζουμε, λίγο πολύ, τις κωμωδίες του, όπως τον «Κατά Φαντασίαν Ασθενή», τον «Τσιγκούνη», τον «Αρχοντοχωριάτη» και τον «Ταρτούφο». Όμως, κάτι που ίσως να μην γνωρίζουμε τόσο καλά, είναι το γεγονός ότι ήταν εξίσου καλός στο να γράφει τραγωδίες. Η περίφημη ιστορία του «Ντον Ζουάν», ενός απατεώνα γυναικοκατακτητή που καταλήγει στην κόλαση – γραμμένη προς το τέλος της ζωής του Μολιέρου – είναι μια από αυτές τις τραγωδίες. Ωστόσο ο Μολιέρος (όπως θεωρούσε αργότερα και ο Αντόν Τσέχωφ τα δικά του έργα) χαρακτήριζε και αυτό το έργο ως «κωμωδία». Ο Ντον Ζουάν είναι κωμικός μέσα στην τραγικότητα του, μέσα στην μικρότητα του απέναντι του στον Θεό, μέσα στην προσπάθεια να παραβλέψει και να υπερβεί ακόμα και τις δυνάμεις του σύμπαντος.

To έργο γράφτηκε σε μια εποχή σεξουαλικά καταπιεσμένη, σε μια εποχή που – μετά τα χρόνια του Μεσαίωνα που είχαν μόλις περάσει – ο άνθρωπος είχε αρχίσει να αμφισβητεί οτιδήποτε το θείο, θρησκευτικό, πνευματικό ή υπερφυσικό. Το έργο γράφτηκε σε μια εποχή που ο άνθρωπος προσπαθούσε να πάρει την ζωή του αυτόνομα στα χέρια του και αυτό που κυριαρχούσε ήταν η «γήινη» λογική. Για αυτό για άλλους ο «Ντον Ζουάν» είναι το σύμβολο της επανάστασης του έρωτα και για άλλους ένας άξεστος που δεν σέβεται ούτε ιερό ούτε όσιο.

Αυτό το έργο κλήθηκα, λοιπόν, να πάω να δω στο Θέατρο «Σημείο» (Χαριλάου Τρικούπη 4, Καλλιθέα). Το έργο μου ήταν γνώριμο, το είχα ξαναδεί στον Τεχνοχώρο «Fabrica». Το θέατρο «Σημείο» είχε αρχίσει να γίνεται από τα αγαπημένα μου σημεία στην πόλη. Αφ’ ενός λόγω του «Η Ζωή Μετά Χαμηλών Πτήσεων» του Αρκά που είχαμε δει εκεί, αφ’ ετέρου λόγω μιας καντίνας εκεί κοντά που έφτιαχνε υπέροχα corn dogs – δέχτηκα χωρίς δεύτερη κουβέντα.

Όταν έφτασα, μέσα στο πρώτο τέταρτο περίπου, μας είπαν να μπούμε στην αίθουσα. Προς μεγάλη μου χαρά, είδα τον Όμηρο Πουλάκη να κάθεται ήδη στην σκηνή, και οι πιο έμπειροι αναγνώστες μου γνωρίζουν ότι για μένα αυτό συνήθως είναι καλό σημάδι. Με το που καθήσαμε όλοι, η παράσταση ξεκίνησε αμέσως.

Στο πρώτο πεντάλεπτο του αρχικού μονόλογου του Όμηρου Πουλάκη που έδειχνε ότι δεν συσχετιζόταν καθόλου με το κλασικό έργο, εγώ νόμιζα ότι θα βλέπαμε πάλι μια δυσνόητη, nouvelle-art προσέγγιση ενός έργου που τόσο συχνά κάνουν οι σκηνοθέτες τον τελευταίο καιρό, λόγω «άποψης». Όταν όμως άρχισαν να μπαίνουν οι υπόλοιποι ηθοποιοί, σύντομα είδα ότι έκανα λάθος.

Ο Ντον Ζουάν του Όμηρο Πουλάκη είχε κάτι που μου θύμιζε... τον Τζον Μάλκοβιτς (ή μάλλον τους ρόλους που παίζει συνήθως ο Μάλκοβιτς). Ο ρόλος που ερμήνευε είχε μια μοχθηρότητα που όμως σε μάγευε και σε κρατούσε να κρέμεσαι από τα χείλη του. Ο κύριος Πουλάκης έπαιζε με απίστευτη πειστικότητα έναν άνθρωπο που, μέσα στην υπεροψία του, προσπαθεί να δικαιολογήσει τις πράξεις του (και ίσως τις πιστεύει κιόλας): έναν πλανευτή που όμως σου θυμίζει πρόσωπα τόσο οικεία (που όμως δεν μπορούσες να τα προσδιορίσεις). Ως άλλος Captain Ahab στο «Μόμπι Ντικ» του Χέρμαν Μέλβιλ ή ως άλλος «Δον Κιχώτης» του Θερβάντες, μέσα στην αλαζονεία και την ύβρη απέναντι στις ανώτερες δυνάμεις, αυτοκαταστρέφεται. Και το κατεβατό του περί υποκρισίας προς το τέλος του έργου έκρυβε μεγάλες αλήθειες και ήταν σοκαριστικά up-to-date, σε βαθμό που τουλάχιστον ένας θεατής χειροκρότησε συμφωνώντας.

Η Μάνια Παπαδημητρίου έπαιζε τέσσερις ρόλους (Σγκαναρέλ, Πιερρό, Ματουρίν, Ντον Αλόνσο) αλλά και μόνο το γύρισμα των ματιών της όταν έκανε τα σχόλια της, έφθανε να σε κάνει, ως είθισται, να γελάς. Αυτήν την ικανότητα την είχαν μόνο τρεις ακόμα: Η Μάρθα Βούρτση, η Μαρία Καλουτά και η Κάρμεν Μιράντα.

Ως... θηλυκός Ζήσης Ρούμπος αποδείχθηκε, ωστόσο, η Δανάη Παπουτσή που ανέλαβε τους υπόλοιπους οχτώ διαφορετικούς ρόλους στις πλάτες της (Ντόνια Ελβίρα, Γκουσμάνος, Σαρλότ, Λαραμέ, Ζητιάνος, Ντον Κάρλος, Ντιμάνς, Φάντασμα) παίζοντας με τρελή άνεση τον εκάστοτε ρόλο με άλλο τόνο φωνής και άλλη στάση του σώματος.

Και μπορεί ο «Ντον Ζουάν» - σε αντίθεση με αυτόν που είδαμε στο «Fabrica» να μην είχε την... αρμάδα των ηθοποιών που είχαμε δει εκεί. Και μπορεί τα μέσα που χρησιμοποιούνταν ως επί το πλείστον να ήτανε λιτά, όμως συχνά, το έχω πει πολλάκις και θα το ξαναπώ – όπως λένε και στις επιχειρήσεις: «Less is more.»

Και το να βάζεις τρεις ηθοποιούς να παίζουν με τέτοια πειστικότητα 13 κοτζάμ ρόλους, αυτό είναι κατόρθωμα.

Και, επειδή ως γνωστόν τα πολλά λόγια είναι φτώχεια, με μια λέξη: Σπεύσατε!

ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ:

Μετάφραση: Παντελής Πρεβελάκης

Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Διαμαντής

Σκηνικά-Κοστούμια: Λέα Κούση

Φωτισμοί: Παναγιώτης Μανούσης

Βοηθός Σκηνοθέτη: Εύα Πουλή

Φωτογραφίες: Σταύρος Χαμπάκης

Επικοινωνία: Άρης Ασπρούλης

Βοηθός Ενδυματολόγος: Έρρικα Αλαμάνου

Κατασκευή Σκηνικού: Θανάσης Θαλασσινός