Είδαμε τις Παστρικές στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν

ΠΡΟΣΦΑΤΑ:

19/04/2024

Είδαμε τις Παστρικές στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν - Σκηνή Φρυνίχου

ΕΙΔΑΜΕ Γράφτηκε από Έλλη Διακογιάννη Οκτώβριος 22 2022 μέγεθος γραμματοσειράς μείωση του μεγέθους γραμματοσειράς αύξηση μεγέθους γραμματοσειράς

Είδαμε τις Παστρικές στο Θέατρο Τέχνης Κ. Κουν - Σκηνή Φρυνίχου.

«Άνδρα μοι έννεπε μούσαν πολύτροπον... Απ´ όπου θες θεά ξεκίνα αυτη τη ιστορία και πες τη και σ´εμάς.» Οι στίχοι του Όμηρου γεμίζουν την αίθουσα. Και αμέσως μετά μπαίνουν οι παστρικές πληροφορώντας μας πως η αρχή της Οδύσσειας θα μπορούσε να θεωρηθεί κάλλιστα και η περίληψη και πάροδος της τραγωδίας της Μικράς Ασίας (τόπος καταγωγής του ίδιου του ποιητή). Η εισαγωγή συνεχίζεται εντρυφώντας περαιτέρω στη ιστορία της Μικράς Ασίας, στη ανάδυση της λυρικής ποίησης και των πρώτων φιλοσοφικών κειμένων στα χώματα της.Ηρόδοτος, Πυθαγόρας «Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός», Ηράκλειτος «Τα πάντα ρεί» και φυσικά Θαλής ο Μιλήσιος «Για τρία πράγματα ευχαριστώ τον θεό. Που γεννήθηκα άνθρωπος και όχι ζώο, Έλληνας και όχι βάρβαρος και άντρας και όχι γυναίκα». Η εισαγωγή τελειώνει και οι τρεις γυναίκες επι σκηνής συνεχίζουν να πλένουν και να ξεπλένουν τη βρωμιά από τα ρούχα και από τη ζωή τους. Τη ζωή της προσφυγιάς και της δακτυλοδεικτούμενης. Τη βρωμιά της ιστορίας. «Η ιστορία γράφεται με αίμα και μελάνι. Και τα δυο είναι δύσκολοι λεκέδες.» Στην αφήγηση της ιστορίας των αναρίθμητων «ανύπαντρων» και «ορφανών» γυναικών (χαρακτηρισμοί που δείχνουν την θεωρούμενη από την κοινωνία τόσο σημαντική έλλειψη άντρα από τη ζωή τους) του προσφυγικού ρεύματος του 1922 παρεμβάλλεται και ο μύθος των Δαναιδών που ζήτησαν άσυλο στο Άργος λογαριάζοντας το για πατρίδα τους όπως ακριβώς και οι Μικρασιάτισσες ζήτησαν άσυλο από την Ελλάδα λογαριάζοντας τη για δική τους πατρίδα. Το σκηνικό δένει απόλυτα και αποτελείται από ένα πηγάδι στο κέντρο της σκηνής περιμετρικά του οποίου επιτελείται η δράση και το μπουγαδόσκοινο κρεμασμένο πίσω από τις ηθοποιούς. Λουλούδια φυτεμένα μέσα σε τενεκέδες από λάδι δίνουν την αίσθηση της παλιάς γειτονιάς.Δεξιά και κάτω από τη σκηνή βλέπουμε ένα μουσικό σχήμα αποτελούμενο από τρεις υπέροχες γυναίκες μουσικούς που παίζουν βιολί και τραγουδάνε ζωντανά καθως εκτυλίσσεται η παράσταση. «Οι συμφορές των ανθρώπων λογιώ λογιώ και δεν μοιάζει το ένα με το άλλο. Ποιος να το λέγε το φευγιό το ανέλπιστο θα με έφερνε να αράξω εδώ στο Άργος». Οι συνθήκες ζωής των ξενιτεμένων είναι πολύ δύσκολες καθώς δεν έχουν καθαρό νερό και στέγη, χωμένες στη λάσπη του Πειραιά όπου «βυθίζονται, ζυμώνονται και παίρνουν μορφή οι άνθρωποι». Βρίσκουν περιστασιακό καταφύγιο σε εκκλησίες μην περιμένοντας να «δουν χαΐρι από την άνυδρη χώρα» η οποία διατείνεται πως η άφιξη τους είναι υπεύθυνη για τις αρρώστιες και τη αύξηση της εγκληματικής δραστηριότητας εντός της. Η περιθωριοποίηση και οι ρατσιστικές εκδηλώσεις από τον ντόπιο πληθυσμό αποτυπώνονται στα δελτία των εφημερίδων. «Ξένες που έχουν πάνω τους κάτι κοινό και χυδαίο. Δεν είναι κύριες είναι θηλυκά. Κυκλοφορούν με γυμνούς λαιμούς, χέρια, ξυπνούν πόθους, καπνιζουν, παίζουν χαρτιά», «Χάθηκε η σεμνή Αθηναία», «Αυτή που δίνει τον τόνο δυστυχώς είναι η γυναίκα της Ανατολής», «Ενάρετες είναι οι Αθηναίες αλλά δυστυχώς είναι εκτοπισμένες» καθώς και «Ο πόλεμος έβγαλε τη γυναίκα από το σπίτι και την έριξε στη ζωή» Η πολύχρωμη μπουγάδα που ως τώρα σκεπάζονταν από τα λευκά σεντόνια αποκαλύπτεται πίσω από τις γυναίκες σε μια προσπάθεια να φωτίσει τη μαυρίλα της νέας τους ζωής. Ακούμε τη συζήτηση των ντόπιων γυναικών που τις κατηγορούν πως «ξεμυαλίζουν τους άντρες τους» γιατί «αν ο άντρας το βρίσκει εύκολα γιατί να παντρευτεί» καθώς και για τα χρυσαφικά που «πρόλαβαν να σώσουν» ενώ το σπίτι τους καιγόταν. «Παστρικές!» «Δεν τις κατηγορούμε όχι, είναι καθαρές γυναίκες..» Και μετά από λίγο «Πουτάνες! Εδώ είναι Ελλάδα!» Το τραγούδι υπέροχο καλύπτει τη σκληρότητα και την απονιά για λίγο. «Καθαρός απ´ αίμα ο ερχομός μας. Γιατί πρόσφυγες είμαστε» Οι γυναίκες χορεύουν με το καλάθι στα χέρια. «Πάντα να υποχωρείς ένα βήμα. Ποτέ δεν πρέπει οι μικροί να χουν μεγάλη γλώσσα. Γιατί πρόσφυγες είμαστε..» Μεταφερόμαστε στην Κοκκινιά στα επονομαζόμενα προκάτ, στις παράγκες από αλουμίνιο που μόνες τους μετέτρεψαν σε οικία με τα ίδια τους τα χέρια. «Παράγκες ήταν μα σπίτια τα κάναμε εμείς οι γυναίκες». Τις ακούμε να περιγράφουν το σπίτι τους, να αφηγούνται για τη ζωή, τα τραγούδια, τα σχολικά τους χρόνια πίσω στη χαμένη τους πατρίδα. «Η γυναίκα βασίλισσα του οίκου πρέπει να συγκεντρώνει όλες τις αρετές για να διοικεί το μικρό της κράτος». Μια «βασίλισσα» πάντα υπό καθεστώς σκλαβιάς καθώς «η ζωή της γυναίκας πάντα είναι άδικη και σκληρή.» Στη αφήγηση υπεισέρχονται και άλλα στερεότυπα πέρα της υποτιθέμενης βασιλείας της γυναικός όπως «ο κύριος προορισμός αυτής είναι ο γάμος» και «Η αγαμία της γυναικός συνιστά ανωμαλία και η ατεκνία αυτής μέγιστη πηγή δυστυχίας». Δυστυχία άραγε για ποιον; Άδειο πιθάρι λοιπόν η ζωή μιας γυναίκας χωρίς άντρα σύμφωνα και με τον μύθο των Δαναιδών.Φυσικά εξαίρεση συνιστά ο βίος της δασκάλας η οποία επιβάλλεται να παραμείνει «ανύπαντρη» για να εκτελέσει σωστά το καθήκον της. Προδιαγεγραμμένη και ετεροπροσδιορισμένη πάντα η ζωή της λοιπόν.Ακολουθεί η περιγραφή της σκληρής και κακοπληρωμένης δουλειάς των γυναικών στα εργοστάσια. «Στη Σμύρνη ήταν ελεύθερες γιατί είχαν παράδες. Μόνο όταν ο άνθρωπος έχει παράδες είναι ελεύθερος.» Η παράσταση συνεχίζεται με περιγραφές για τη κακοποίηση των γυναικών από τους άντρες στη Ελλάδα. «Μην πάθουμε όσα για να αποφύγουμε πολύς μας βρήκε πόνος. Γιατί πρόσφυγες είμαστε». Και το σκηνικό αλλάζει. Πολύχρωμα φωτάκια τοποθετούνται πίσω στη μπουγάδα η οποία επιμηκύνεται για να φιλοξενήσει και άλλα άπλυτα. Οι γυναίκες ξεντύνονται επί σκηνής σε μια προσπάθεια ίσως να βγάλουν από πάνω τους, να αποτινάξουν όλη τη κούραση και τη πίκρα.Μεταφερόμαστε στα Βούρλα, στο κρατικό συγκρότημα 70 οίκων ανοχής ή αλλιώς «χαμετυπείο» το οποίο χρησίμευε και σαν κέντρο τιμωρητικού σωφρονισμού ή αλλιώς φυλακή. Σειρά έχει η περιβόητη Τρούμπα, προϊόν ιδιωτικής πρωτοβουλίας αυτη τη φορά τη οποία βλέπουμε μέσα από τα μάτια μιας προσφυγοπούλας που ονειρευόταν να γίνει τραγουδίστρια. «Πότε θα τραγουδήσω;» «Πρώτα θα χορέψεις», «Αν μ´ αγαπάς θα το κάνεις». «Θα το κάνεις για να μαζέψουμε παράδες, για να κάνουμε οικογένεια». Εκμετάλλευση ονείρων και προδοσία προσδοκιών. Τελευταία στάση η επονομαζόμενη «Μπάρα» με τα ατομικά σπιτάκια «μπορντέλα» και τη σχετική αυτονομία τους από τον «νταβατζή». «Μια κόλαση επί γης στη οποία όμως μπορούσες να κάνεις εσύ τα κουμάντα σου». Η παράσταση τελειώνει με αναφορά στο συγχρονο πόλεμο και προσφυγιά των Ουκρανών γυναικών οι οποίες επίσης βασανίστηκαν και βιάστηκαν από τους στρατιώτες και έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης στις νέες χώρες που κατέφυγαν. Ακολουθεί η αφήγηση μιας γυναίκας από το Αφγανιστάν η οποία μας ζητά να μη μας φοβίσει η μαντίλα γιατί κάτω από αυτή τα μαλλιά της είναι ίδια με τα δικά μας. Η σύνδεση των Μικρασιατισσών με αυτές τις δυο γυναίκες δεν είναι διόλου παράξενη καθώς «Οι γυναίκες από την πρώτη μέρα της δημιουργίας βασανίζονται». Η αυλαία πέφτει. Και αν κάτι μας έχει μείνει ως γενική εντύπωση μετά τη λήξη του έργου είναι το δυστυχώς διαχρονικό και πάντα επίκαιρο «Δύσκολη και άδικη η ζωή για τη γυναίκα.»

Η παραγωγή πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του προγράμματος 2022 του θεσμού

"Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός" του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΙ ΩΡΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ: 4 ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ

Πέμπτη 20 Οκτωβρίου στις 9.30μμ

Παρασκευή 21 Οκτωβρίου στις 8.30μμ

Δευτέρα 24 Οκτωβρίου στις 9.00 μμ

Τρίτη 25 Οκωβρίου στιε 9.00 μμ

ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ: 70 λεπτά

ΘΕΑΤΡΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΡΟΛΟΥ ΚΟΥΝ, Φρυνίχου 14, Πλάκα.

Τηλεφωνικές κρατήσεις : Δευτέρα-Παρασκευή ώρες 10πμ-1μμ, τηλ: 210 32228706

Ηλεκτρονική προπώληση :

Ώρες ταμείου: από 1η Οκτωβρίου, καθημερινά 5-9 μμ