Είδαμε την παράσταση «Δικαίωμα» στο θέατρο Λύχνος.

«Πονάς μαμά;» «Η αγάπη δεν πονάει.»
Η παράσταση ξεκινάει με σκοτάδι. Βαρύ, πυκνό από αυτό που απλώνεται με λέξεις, φράσεις που μας φυλακίζουν και μας κάνουν έρμαια τους. «Τα ´θελες και τα 'παθες, τι θα πει ο κόσμος; Τον προκάλεσες.» Η πρωταγωνίστρια Βίκυ Γεωρέττη, πρώτη σε αυτόν τον αγώνα που δίνουμε όλες μαζί εμφανίζεται σαν κούκλα, μαριονέτα που τη σπάει ο πυροβολισμός αυτού που «δεν ήθελε να χάσει το παιχνίδι του.» Το παιχνίδι «σύζυγος», «κόρη» «μάνα» που την τύχη του επιθυμεί να ορίζει αποκλειστικά και να αχρηστεύει όταν κινδυνεύει να το χάσει ξηλώνοντας τα χέρια, τα πόδια, την καρδιά. Οι φωνές που αντηχούν είναι οι φωνές που έχουμε ακούσει όλες, οι συντηρητικές, σκοταδιστικές φωνές που πιθανόν ενσωματώσαμε, νομιμοποιήσαμε και κανονικοποίησαμε. Όσο ο μονόλογος προχωράει και κλιμακώνεται η ηθοποιός που με το υπέροχο φόρεμα του Mona Eid - Alaa Eldin μοιάζει με αιθέρια παρουσία, πνεύμα, οπτασία γίνεται όλο και πιο γήινη, μεταμορφώνεται στη γυναίκα της διπλανής πόρτας, στη φίλη μας τη συγγενή μας. Μας θυμίζει κάποια που συναντήσαμε κάπως, κάποτε, που είδαμε βιαστικά στον δρόμο ή στον καθρέφτη χωρίς όμως να τη γνωρίσουμε πραγματικά και μετά την προσπεράσαμε ή μας προσπέρασε αυτή. Ξεδιπλώνει όλα τα πλούσια εκφραστικά της μέσα, το σώμα της πάλλεται ολόκληρο, η φωνή της έχει διακυμάνσεις και λυγμό, το συναίσθημα είναι αβίαστο και πηγαίο. Ένα απίστευτης δύναμης και αλήθειας κείμενο, μια ερμηνεία σαρωτική στην οποία ιστορίες συγχωνεύονται,πολλά προσωπα ενώνονται σε ένα, μαζί με τα δικά μας και ουρλιάζουν τα ονόματα τους για να φτάσουν σε όσους ακόμα κωφεύουν. Ερατώ. Καρολάιν. Γαρυφαλλιά όλες είναι στη σκηνή στο πρόσωπο του χαρακτήρα και απαιτούν για το δικαίωμα τους. Το δικαίωμα να ζήσουν που τους το στέρησαν οι γυναικοκτόνοι. Το δικαίωμα να μην τις ξεχάσουμε, να παλέψουμε για νέους νόμους, νοοτροπίες, για μια νέα κοινωνία στη οποία δεν θα φοβόμαστε τη επικράτηση λέξεων όπως «πατριαρχία» , «σεξισμός» ή «γυναικοκτονία» αλλά την επικράτηση και εξάπλωση της έμφυλης βίας, της ανισότητας, του πόνου, του θανάτου που κρατάει μια στιγμή ή χρόνια.Του θανάτου της ψυχής που προηγείται του σώματος. «Αυτός που αγαπάει..Αυτός που σ´ αγαπάει.. δεν σου χαλάει τα όνειρα.. δεν θέλει να σε αλλάξει.» λέει η ηρωίδα μας αφού πρώτα έχει διανύσει όλη τη διαδρομή της. Τη διαδρομή της κακοποιητικής σχέσης από τις πρώτες ενδείξεις, τη χειραγώγηση, μέχρι την απροκάλυπτη άσκηση εξουσίας. Τη διαδρομή της ψυχολογίας του θύματος, του διαποτισμένου με τοξικές εικόνες, αντιλήψεις και στερεότυπα απ´ τα μικράτα του, τη διαδρομή του κακοποιητή που υποδύεται το θύμα. Το βλέμμα της μας διαπερνά και μας καθηλώνει, φέρνει μπροστά μας την άβυσσο στην οποία χάθηκαν οι αδερφές μας. Ο φωτισμός του Παναγιώτη Γιατρού εναλλάσσεται μαζί της φωτίζει, θαμπώνει και συσκοτίζει το σκηνικό όπως ακριβώς γίνεται και στα άδυτα του ανθρώπινου ψυχισμού. Η μουσική του Θάνου Αργυρίου συντροφεύει με συγκίνηση τη σκηνική δράση. Τα σκηνικά της Ελένης Παπαδώση λιτά αναπαραστατικά όπως και η ενδυμασία, ένα κόκκινο ύφασμα να ρέει, ένας αιμάτινος καταρράκτης με τις πληγές να κυλούν αδιάκοπα και να μη στερεύουν. Όλη η παράσταση ένα σύμβολο, τόσο δυνατά νοήματα, καίρια μηνύματα, επίκαιροι και διαχρονικοί προβληματισμοί και αγωνίες. «Είναι δικαίωμα μου. Να αντιμιλάω. Να εκφέρω γνώμη. Να επιλέγω, να επιθυμώ.»

Την παράσταση παρακολούθησε μαζί μας η μητέρα της Ερατούς η οποία μας μίλησε για τη δράση του συλλόγου «Γίνε άνθρωπος». Ενός συλλόγου κατά της έμφυλης βίας και των γυναικοκτονιών στη μνήμη των θυμάτων γυναικοκτονιών απ τις μητέρες τους «Γεννιόμαστε άνθρωποι. Γιατί δεν παραμένουμε;»

Συντελεστές

ΚΕΙΜΕΝΟ – ΕΡΜΗΝΕΙΑ: Βίκυ Γεωρέττη

Ακούγεται η φωνή του Μάνου Χατζηγεωργίου

ΣΚΗΝΙΚΑ: Έλενα Παπαδώση

ΜΟΥΣΙΚΗ: Θάνος Αργυρίου

ΦΩΤΙΣΜΟΙ: Παναγιώτης Γιατρός

ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ: Dantin Handmade Creations

ΕΝΔΥΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Mona Eid- Allaa Eldin

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: Κωνσταντίνος Σακογιάννης

VIDEO: VSLK Productions

ΓΡΑΦΙΣΤΙΚΑ: Print & Color

ΠΑΡΑΓΩΓΗ: ΗΛΙΟΤΕΧΝΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΧΝΩΝ

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)