Συνέντευξη του σκηνοθέτη Εμμανουήλ Μαύρου στο θεατρο.gr, με αφορμή την παράσταση «Καίσαρας» στο Θέατρο Δρόμος.

1) Κύριε Μαύρε καλησπέρα σας, και καλωσορίσατε στην σελίδα μας.
α) Θα θέλατε να μας πείτε λίγα πράγματα για εσάς ώστε να σας γνωρίσουν καλύτερα οι αναγνώστες μας; Πως προέκυψε η σκηνοθεσία και το θέατρο στην ζωή σας;

Πρωτίστως να σας ευχαριστήσω για την φιλοξενία και το ενδιαφέρον σας. Προσπαθώ να είμαι ένας ταπεινός και μόνος cowboy παραλλάζοντας λίγο τα λόγια του Λουκιανού. Από μικρός λοιπόν με γοήτευε η σχέση της εικόνας φωτογραφική και παραστατική, έφτιαχνα δικές μου ιστορίες, οπότε νομίζω πως ήταν αναπόφευκτο να με κατακτήσει ο χώρος των οπτικοακουστικών και παραστατικών τεχνών. Με μια διαφορά: Δεν ήθελα να ήμουν μπροστά, αλλά πίσω από την κάμερα και την σκηνή. Μεγάλη μου αγάπη και λατρεία είναι ο κινηματογράφος και το θέατρο αδυναμία προσωπική. Προσπάθησα λοιπόν να καταρτίσω εαυτόν όσο μπορούσα καλύτερα για να δημιουργώ εικόνες όπως τις θέλω. Δεν ζητώ ούτε ψάχνω για τα πολλά με ενδιαφέρει η ουσία, παλεύω για την λογική και προσπαθώ να εκπληρώνω όσο γίνεται τα όνειρά μου.

β) Θα μας πείτε 5 πράγματα για τον εαυτό σας, που ξέρουν κυρίως οι πολύ αγαπημένοι σας;

Α, ναι... Έχω εκνευριστική υπομονή μέχρι να περάσεις την κόκκινη γραμμή που εγώ ορίζω. Πολλοί φίλοι και συνεργάτες εκνευρίζονται με αυτή την υπομονή και απορούν πολλές φορές αστειευόμενοι πως και δεν ξεπερνιέται ποτέ αυτή η κόκκινη γραμμή. Η λογική επίσης είναι ένα από τα «ελαττώματά» μου. Βρισκόμαστε άλλωστε στη χώρα του παραλόγου, οπότε μάλλον ελάττωμα το λες παρά προτέρημα. Δύσκολο στο χώρο και στη χώρα μας γενικότερα, να συναντήσεις ανθρώπους που φέρουν τούτο το «ελάττωμα». Προσπαθώ λοιπόν μαζί με άλλους μέσα στον πανζουρλισμό να επιβιώσω. Γι αυτό η συγγραφή, η μουσική, η ζωγραφική και η φωτογραφία είναι τα βασικά χόμπι μου τα οποία με ακολουθούν από μικρό μέχρι σήμερα.

2) Πως δημιουργήθηκε η Ομάδα ΜΗΔΕΙΑ και από ποιους αποτελείται; Πώς ήταν η μεταξύ σας συνεργασία;

Ένα βράδυ με την σύζυγό μου πίνοντας τσίπουρα σε μια ταβέρνα γεννήθηκε η ιδέα της θεατρικής ομάδας ΜΗΔΕΙΑ. πάνω σε μια συζήτηση που αφορούσε στο αν θα παραμέναμε Ελλάδα ή θα φεύγαμε για το εξωτερικό, αποφασίσαμε να προσπαθήσουμε λίγο ακόμα εδώ στη χώρα μας. Να φτιάξουμε μια ομάδα που η δράσης της να αναπτύσσεται σε θεατρικά και κινηματογραφικά σχέδια στα πρότυπα Lord Chamberlain’s Men που έδρασε στην Αγγλία κατά το 1580-1600. Το τελευταίο είναι μεγάλη ιστορία που δεν είναι της παρούσης. Πάντως στόχος μας είναι να δημιουργηθεί ένας βασικός πυρήνας πέντε, έξι ατόμων που με την συνεργασία συναδέλφων που βρίσκονται εκτός ομάδας να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε έργα που προσδοκά το κοινό να δει και δεν τα έχει δει με διαφορετικούς τρόπους απόδοσης.
Υπάρχουν δυσκολίες στο να συγκροτηθεί μια ομάδα και να γίνει πυρήνας καλλιτεχνικής έκφρασης. Έχεις να κάνεις με διαφορετικούς ανθρώπους σε αντιλήψεις, γνώσεις, θέλω κλπ, υπάρχει ακόμα ανηφορικός δρόμος μπροστά μας και είμαστε ακόμα στην αρχή.

3) Βρισκόμαστε λίγο πριν τη πρεμιέρα της παράστασης  «Καίσαρας» στο Θέατρο Δρόμος. Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον συγγραφέα του έργου και για την παράσταση;

Το έργο “Καίσαρας” της Θεατρικής Ομάδας ΜΗΔΕΙΑ είναι βασισμένο στο κλασικό πολιτικό θρίλερ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ “Ιούλιος Καίσαρας”. Είναι ένα πολιτικό θρίλερ, ένα θρίλερ συνομωσίας, ένα θρίλερ δολοφονιών, ένα έργο του σήμερα και του αύριο. Με την διαφορά πως ο δικός μας ΚΑΙΣΑΡΑΣ που βρίσκεται στο τιμόνι της εξουσίας είναι ΓΥΝΑΙΚΑ. Προσπαθήσαμε πολύ να κρατήσουμε ζωντανό το κλασσικό κείμενο του Σαίξπηρ και νομίζω πως τα έχουμε καταφέρει αρκετά καλά. Εκεί βρίσκεται η μαγεία των κλασσικών συγγραφέων, όπως είναι ο Σαίξπηρ, τα κείμενά τους είναι τόσο σημερινά που σε βοηθούν να πειραματιστείς με αποδόσεις που μήτε ο ίδιος τις είχες φανταστεί. Είναι τέτοιος ο λόγος του, ακόμα και μετά από 423 χρόνια που γράφτηκε το έργο, με τη μοχθηρία που κρύβει, με τα πισώπλατα μαχαιρώματα για το δικαίωμα της διαδοχής και την κατάκτηση της εξουσίας και έναν ατέρμονο φόβο που καταλήγει σε αιματοβαμμένες πολιτικές διαμάχες, συνειδητοποιείς πως ήταν η χθεσινή ημέρα που ολοκληρώθηκε ως έργο. Περισσότερη από οποιαδήποτε άλλη πολιτική τραγωδία του παγκόσμιου θεάτρου, το πολιτικό θρίλερ του Ουίλιαμ Σαίξπηρ “Ιούλιος Καίσαρας” είναι αυτό που έχει τη μεγαλύτερη απήχηση στο σήμερα. Το έργο αφορούσε και αφορά την πολιτική εξουσία και τους πολίτες. Η απόδειξη της διαρκούς δημοτικότητας του Σαίξπηρ βρίσκεται σε αυτή την καθολικότητα: Πως είναι αυτός, ο μόνος, που αποτυπώνει την ανθρώπινη και την πολιτική κατάσταση όσο κανένας άλλος. Να πω μονάχα πόσο επίκαιρο είναι ως έργο, όταν βλέπουμε τί γίνεται στην Ιταλία και σε ολόκληρη την Ευρώπη με την άνοδο απολυταρχικών πολιτικών παρατάξεων, όταν ακούμε για τις ελληνοτουρκικές σχέσεις, όταν ένας ολόκληρος λαός κατευθύνεται από τα εξαγορασμένα ΜΜΕ που εδρεύουν κυβερνήσεις, όταν δέκα γενεές στη χώρα μας έχουν βιώσει την πολιτική τριών οικογενειών.

4) Πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το συγκεκριμένο έργο και τι δυσκολίες-προκλήσεις συναντήσατε μπαίνοντας σε αυτό το δημιουργικό ταξίδι;

Όπως προείπα είναι τόσο ιδιοφυές το κείμενο που σε βοηθάει από την αρχή να πειραματιστείς και να το δεις από την πλευρά του δικού μας κόσμου. Αν και δεν ήταν ο αρχικός μου σχεδιασμός αυτός, αποφάσισα να αποδημήσω τον κεντρικό χαρακτήρα του Καίσαρα και να σκεφτώ την γυναικεία του υπόσταση. Δηλαδή ποιος και πώς θα ήταν ο ρόλος της γυναίκας και ως γυναίκα άνθρωπος και ως πολιτικού, αν βρεθεί σε τόσο υψηλά επίπεδα εξουσίας. Επίσης σκέφτηκα να μελετήσω και το αντιπολιτευτικό μέρος του έργου δίνοντας και σε αυτό το χαρακτήρα γυναικεία υπόσταση.
Κατά γενική ομολογία στη σημερινή κοινωνία η γυναίκα μπορεί να έχει πολλούς και πολλαπλούς ρόλους ταυτόχρονα, είναι επαγγελματίας, μάνα, σύζυγος, σύντροφος, φίλη, κόρη, αδερφή. Η γυναίκα τη σημερινή εποχή μπορεί να διαλέξει τους ρόλους της, μπορεί να υιοθετήσει αυτούς που θεωρεί πως της ταιριάζουν και την εμπνέουν. Σήμερα η γυναίκα επιλέγει τους ρόλους που θέλει να την ακολουθούν αλλά όχι να την καθορίζουν. Τους ρόλους αυτούς που προστάζει η ιδιοσυγκρασία και η προσωπικότητά της και όχι αυτοί που προστάζει η κοινωνία και τα στερεότυπα που έχουν δημιουργηθεί στο πέρασμα των χρόνων. Τούτη η σύγχρονη γυναίκα, όπως κάθε γυναίκα, γνωρίζει τη σημαντικότητα της ως άνθρωπος με δικαιώματα, υποχρεώσεις, όνειρα και θέλω. Σκοπός της και ρόλος της στην κοινωνία του σήμερα είναι, η αγάπη προς τον εαυτό και τη μοναδικότητά της, κάτι που όλοι μας το υποστηρίζουμε. Τα αναφέρω αυτά γιατί δυστυχώς τα αυτονόητα καμιά φορά δεν είναι δεδομένα και στέρεα.
Τούτες οι σκέψεις με έφεραν να δω την γυναίκα πολιτικό... Τη γυναίκα που ενώ αγωνίζεται για τα αυτονόητα, τι μορφή θα έπαιρνε στα υψηλά πολιτικά επίπεδα εξουσίας. Η διαπίστωση είναι οδυνηρή. Σε έναν κόσμο συμφερόντων, συμμαχιών και πολιτικών συσχετισμών, όπως είναι ο κόσμος μας, δεν χωράνε, μήτε ψυχολογικές ερμηνείες, ούτε και υποθέσεις στα μοντέλα διοίκησης βασισμένες στο φύλο που κατακτά την εξουσία. Ο πολιτικός κόσμος σε αυτό το υψηλό επίπεδο είναι άφυλος.
Η φιλοδοξία, η ματαιότητα, η πολιτική σκοπιμότητα, μπορεί να είναι ουσιαστικά γένους θηλυκού, αλλά είναι “αρετές” που δεν σχετίζονται με τα γεννητικά όργανα. Οι βασικές επιλογές για τον πόλεμο και την ειρήνη, την κοινωνική πολιτική, ή την επεκτατική πολιτική δεν εξαρτώνται από το φύλο αλλά από το πώς οι ηγέτες ή οι ηγέτιδες συνδυάζουν δεξιότητες και παράγουν έξυπνες ή μη στρατηγικές που πολλές φορές αποδεικνύονται μοιραίες τόσο στο εσωτερικό, όσο και στο εξωτερικό μιας χώρας.

5) Τι ακριβώς διερευνά η συγκεκριμένη παράσταση; Είναι βασισμένη σε πραγματικά γεγονότα;

Σε ένα γενικό πλαίσιο, το σαιξπηρικό δράμα ασχολείται συχνά με την αιώνια σύγκρουση μεταξύ μοίρας και ελεύθερης βούλησης. Μέσω των χαρακτήρων του, ο Σαίξπηρ αντιμετώπισε την παγκόσμια ανθρώπινη σύγκρουση μεταξύ της υποταγής στην μοίρα ή στην άσκηση της ελεύθερης βούλησης για να κατακτήσεις τη μοίρα.
Έχει ο άνθρωπος τη δύναμη να αλλάξει το πεπρωμένο του;
Καθένας από τους κύριους χαρακτήρες αυτού του έργου παλεύει με το σημαντικό ερώτημα για το αν οι ενέργειές τους μπορούν ή όχι να αλλάξουν την πορεία της μοίρας, μια σύγκρουση που επιλύεται με διαφορετικούς τρόπους. Ακριβώς το ίδιο συμβαίνει και στην πραγματική μας ζωή, ωστόσο, δεν υπάρχει ικανοποιητική απάντηση στο παραπάνω αιώνιο ερώτημα. Τα γεγονότα που διαδραματίζονται στο έργο, εξαρτώνται τόσο από τις επιλογές των χαρακτήρων όσο κι αν αυτές αφήνονται στους ιδιότροπους ανέμους του πεπρωμένου.
Σε ειδικό επίπεδο τώρα το έργο διερευνά την υπέρμετρη φιλοδοξία των πολιτικών, τον πολιτικό κυνισμό, τον φόβο εντός και εκτός των κέντρων εξουσίας, τον ρόλο των πολιτών, τον λαϊκισμό, την οικογενειοκρατία, την απολυταρχία και φυσικά τον ρόλο της γυναίκας στην πολιτική. Όλοι μιλούν με τα συνθήματα της δημοκρατίας, όμως η δημοκρατία δεν υπάρχει πουθενά.
Ας αφεθούμε στα πολλαπλά μηνύματα του έργου και ελπίζουμε να απολαύσετε τις προσπάθειές μας.

6) Ποιο είναι το αγαπημένο σας βιβλίο, το αγαπημένο σας τραγούδι και το αγαπημένο σας σημείο στη πόλη;

Αγαπημένο βιβλίο είναι το «Κατεδαφιζόμεθα» της Διδούς Σωτηρίου, εμπνέομαι με το Epitaph των King Crimson και απολαμβάνω την βόλτα μου στα Αναφιώτικα της Πλάκας με στάση για πόση ενός καλού τσίπουρου.

7) Πέρα από την παράσταση αυτή, υπάρχουν και άλλα άμεσα σχέδια για την φετινή σεζόν;

Έκανε πρεμιέρα ένα ακόμα έργο της Θεατρικής Ομάδας ΜΗΔΕΙΑ, «Η ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ» της Μαργκερίτ Ντυράς, ένα έργο πολύ δύσκολο και ιδιαίτερο, ενώ μετά την πρεμιέρα του ΚΑΙΣΑΡΑ θα επικεντρωθούμε ως ομάδα σε ένα αγαπημένο έργο του Παναγιώτη Πετρόπουλου με τίτλο ΔΩΔΕΚΑ το οποίο περιγράφει τις τελευταίες 12 ώρες του θεμελιωτή των ανθρωπίνων δικαιωμάτων Roger Casement με τον Νίκο Πανόπουλο στον ομώνυμο ρόλο.

8) Θα θέλαμε να κλείσουμε, με κάτι που θέλετε εσείς να πείτε για το Θεατρο.gr.

Να αυξάνονται οι αναγνώστες σας και να προσφέρεται όσο περισσότερο θεατρική ενημέρωση μπορείτε. Την χρειαζόμαστε.
Σας ευχαριστώ.

Πληροφορίες για την παράσταση Καίσαρας θα βρείτε εδώ.