Συνέντευξη του Γιάννη Τσιπτσή στο θεατρο.gr.

1) Καλησπέρα σας, και καλωσορίσατε στην σελίδα μας.
Θα θέλατε να μας πείτε λίγα πράγματα για εσάς ώστε να σας γνωρίσουν καλύτερα οι αναγνώστες μας; Πως προέκυψε το θέατρο και η σκηνοθεσία στην ζωή σας;

Απάντηση: Ευχαριστώ για το καλωσόρισμα! Η σχέση μου με το θέατρο ξεκίνησε από το δημοτικό σε ηλικία 9 ετών. Τότε είχαμε φτιάξει στο χωριό μου, το Καστρί Κυνουρίας, μια ομάδα (την ονόμασα αργότερα «θέατρο Αργαλειός» επειδή κάναμε πρόβες σε ένα κατώι, στο σπίτι της θείας της Βάσιως, που είχε ένα παλιό και μεγάλο αργαλειό) με τα ξαδέρφια μου και μερικά γειτονόπουλα και παίζαμε εκεί κάθε καλοκαίρι για τους συγγενείς και τους φίλους ό,τι παράσταση είχα δει προηγουμένως στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου (Λυσιστράτη, Εκάβη, Μήδεια κ.α.). Όλο το σόι ήταν επί ποδός για την προετοιμασία. Περίμενα κάθε χρόνο ανυπόμονα να βγει το πρόγραμμα του φεστιβάλ, να διαλέξω παράσταση, να διαβάσω είτε κάποιο κείμενο για το έργο είτε το ίδιο το έργο, μετά να πάμε να δούμε την παράσταση και να αρχίσουν οι πρόβες όταν θα πηγαίναμε στο χωριό. Αυτά μέχρι το Γυμνάσιο. Μετά ακολούθησα άλλη πορεία επαγγελματικά και απλώς συνέχισα να παρακολουθώ θεατρικές παραστάσεις και να διαβάζω κριτικές και άρθρα για το θέατρο. Το ήξερα πάντα ότι είχα μείνει με ένα βήμα μετέωρο σε αυτό το κομμάτι. Οι επιλογές αλλά και η ζωή, ή η τύχη αν θέλετε, έφερνε τη μια υποχρέωση μετά την άλλη και κάπως «βολεύτηκα» σε μια σταθερή πορεία που δεν άφηνε πολλά περιθώρια για αποκλίσεις. Έγραφα ενίοτε κανένα διήγημα ή ποίημα, σπανίως παρουσίαζα κάτι σε στενό οικογενειακό και φιλικό κύκλο ή προετοίμαζα με τη φαντασία μου την παράσταση από κάποιο θεατρικό έργο που έτυχε να διαβάσω. Θέλω να πω ότι πάντα υπήρχε η ανάγκη εκείνη που είχε εγγραφεί ήδη από τότε στο χωριό και με σιγόκαιγε. Το αποφασιστικό βήμα έγινε πολλά χρόνια μετά όταν ήμουν στο Μόναχο για μεταδιδακτορικό στο δομοστατικό τομέα όπου άρχισα να χρησιμοποιώ για την έρευνά μου ένα λογισμικό αρχιτεκτονικού σχεδιασμού ενώ παράλληλα παρακολουθούσα ένα e-learning πρόγραμμα σκηνογραφίας του ΕΚΠΑ. Εκεί βρήκα μια διέξοδο προς το θέατρο. Αποφάσισα να ασχοληθώ αρχικά με τη σκηνογραφία. Από την αρχή της πανδημίας του covid δούλευα εξ αποστάσεως από εδώ και αυτό μου έδωσε τη δυνατότητα να ολοκληρώσω εργαστήρια υποκριτικής και σκηνοθεσίας καθώς και να δουλέψω εδώ ως σκηνογράφος. Έψαχνα τρόπους πλέον να ασχοληθώ συστηματικά με το θέατρο και έτσι μπήκα με κατατακτήριες στο τμήμα θεατρικών σπουδών του ΕΚΠΑ το 2021, όπου και φοιτώ, ενώ παράλληλα συνέχιζα με τα εργαστήρια. Όταν έγραψα ένα θεατρικό με θέμα τον εμφύλιο αποφάσισα να το παρουσιάσω. Στη συνέχεια στο πλαίσιο ενός εργαστηρίου σκηνοθεσίας, το οποίο ολοκλήρωσα φέτος, ασχολήθηκα με τον Αίαντα του Σοφοκλή και έτσι άρχισε να χτίζεται το έργο για το οποίο μιλάμε σήμερα. Παράλληλα, από όταν μπήκα στη σχολή θεατρικών σπουδών άρχισαν να μου δίνονται ευκαιρίες, στο πλαίσιο είτε πρακτικής άσκησης είτε κάποιου μαθήματος, απόκτησης γνώσεων και εύρεσης εργαλείων στη σκηνοθεσία.

2) Οι Θεατρικές Επιχειρήσεις ΖΗΣΗ θα παρουσιάσουν στο STUDIO του ανακαινισμένου Θεάτρου ΑΡΓΏ την παράσταση «Αιαίη», από την Τετάρτη 29 Νοεμβρίου και κάθε Τετάρτη για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων, σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσιπτσή, με τις Σάντυ Μακροπούλου και Έρη Μαριόγλου.

α) Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την παράσταση;

Η «Αιαίη» δημιουργήθηκε με αφορμή τον «Αίαντα» του Σοφοκλή και είναι η «γυναικεία» φωνή του ή καλύτερα η φωνή ενός «Άλλου» εαυτού του. Η δουλειά αυτή ξεκίνησε πριν μήνες και πέρασε από διάφορα στάδια επεξεργασίας μέχρι να φτάσει στην τωρινή της μορφή. Εκφράζει την ανάγκη των συντελεστών της να συνθέσουν μια σύγχρονη εκδοχή αυτού του, αρχετυπικά ανδροκεντρικού, μύθου που να υπερασπίζεται τη ρευστότητα της έμφυλης και σεξουαλικής ταυτότητας και να αμφισβητεί τις κατασκευασμένες διακρίσεις και τα ιεραρχικά δίπολα.

β) Ποιες αξίες πραγματεύεται το έργο;

Οι συναισθηματικές κρίσεις και οι παθιασμένες αντιδράσεις του ήρωα είναι αυτά που ορίζουν τη μοίρα του και τον καθιστούν με ένα ιδιαίτερο τρόπο τόσο επίκαιρο. Ο τόπος είναι μια μεταβατική ζώνη (εν μέσω χερσαίων στρατιωτικών επιχειρήσεων) όπου η ισορροπία είναι ασταθής.
Η πάροδος του χρόνου, οι επιπτώσεις της στη συναισθηματική κατάσταση των χαρακτήρων, η κατάχρηση εξουσίας, οι διάφορες μορφές βίας, η ενσυναίσθηση, η αγωνία της επιβίωσης και η νοσταλγία είναι μερικά από τα θέματα του έργου στο ευρύτερο πλαίσιο της έμφυλης ταυτότητας που προανέφερα.

3) Πώς ξεκίνησε η ιδέα της υλοποίησης αυτής της παράστασης;

Είχα αρχίσει να ασχολούμαι με το έργο του Σοφοκλή από το Φεβρουάριο όταν κάναμε κάποιες ασκήσεις πάνω στον πρόλογο του Αίαντα στη σχολή θεατρικών σπουδών και μετά επέλεξα το έργο για να το σκηνοθετήσω σε εργαστήριο σκηνοθεσίας. Τον Ιούλιο που τελείωσε το εργαστήριο αποφάσισα να παρουσιάσω κάτι με αφορμή το έργο αυτό σε ένα φεστιβάλ το Σεπτέμβριο. Συναντήθηκα με τις ηθοποιούς και είπαμε αρχικά να γράψουμε κάποια ελεύθερα κείμενα που να σχετίζονται με συγκεκριμένα αποσπάσματα του έργου και τα οποία εμείς οι ίδιοι θα επιλέγαμε. Προσωπικά βιώματα, σκέψεις, ιδέες που μας αφορούσαν είτε άμεσα είτε έμμεσα έδωσαν μεγάλο μέρος του υλικού της παράστασης. Μετά το φεστιβάλ είχα την πρόταση από το Βασίλη Ζήση να προετοιμάσουμε και να παρουσιάσουμε το έργο μας σε πιο πλήρη μορφή στο θέατρο Αργώ. Με το Βασίλη είχαμε ήδη μια πολύ ωραία συνεργασία όταν ήμουν βοηθός στη σκηνοθεσία της Εκάβης (που παρουσιάστηκε φέτος το καλοκαίρι στο φεστιβάλ Αθηνών-Επιδαύρου σε σκηνοθεσία της Ιώς Βουλγαράκη). Εμπλουτίσαμε το κείμενο που είχαμε φτιάξει με καινούριο υλικό που πάλι προήλθε από προσωπικές σκέψεις και απόψεις αλλά και από διάφορα ποιήματα και κείμενα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Το πιο σημαντικό στη διαμόρφωση του υλικού ήταν αυτό το συλλογικό μοίρασμα εμπειριών και συναισθημάτων που έγινε και η εμπιστοσύνη που δείξαμε ο ένας στον άλλο.

4) Τι σημαίνει Αιαίη;

Με απασχόλησε αρκετά το όνομα του έργου γιατί έπρεπε να φέρει και το αρχικό υλικό που στάθηκε η αφορμή για τα κείμενα που γράψαμε αλλά και την ταυτότητα της συγκεκριμένης παράστασης. Ο Αίαντας μέσα στην απελπισία του αναφωνεί «Αιαί!» και δικαιολογεί το όνομά του. Δουλέψαμε πάνω σε αυτό το «αι-αί» που εκφράζει το θρήνο και τον πόνο. Μετά διαπίστωσα ότι υπάρχει το όνομα Αιαίη σαν παρωνύμιο του αρχαιοελληνικού γυναικείου ονόματος Αία με αντίστοιχο ανδρικό όνομα το Αίας. Για εμάς το Αιαίη έγινε όνομα, γυναίκα, άνθρωπος, ρόλος, τραγούδι, κραυγή.

5) Γιατί πρέπει να έρθει να δει κάποιος την παράσταση;

Σίγουρα λόγω της θεματικής του και λόγω όλων αυτών που προανέφερα σχετικά με το πώς συνδέει η παράσταση το μύθο τόσο οργανικά με ότι μας απασχολεί σήμερα. Τα πρωτότυπα κείμενα των συντελεστών, με βασικό συστατικό τους την αυθόρμητη γραφή, αφηγούνται ιστορίες και σκέψεις που θα μπορούσαν να είναι οποιουδήποτε ανθρώπου. Θέλουμε να πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι κάτι από αυτά που παρουσιάζουμε θα μετατοπίσει το θεατή, ότι κάπως θα επέλθει μια «ρήξη» γιατί δεν είμαστε απλώς μια επανάληψη.

6) Σας κάνει το συγκεκριμένο έργο να βλέπετε το κόσμο με μια διαφορετική ματιά;

Σε κάθε περίπτωση, κάθε έργο θεωρώ μας βοηθά να δούμε τη ζωή και με έναν άλλο τρόπο ή μας κάνει να αναθεωρούμε τις δικές μας οπτικές που λίγο πολύ είναι ήδη κατασκευασμένες. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, από τη σύστασή του το κείμενο έφερε αυτό το «Άλλο», αυτή τη διαφορετική ματιά, γιατί αποτελεί συλλογική δουλειά ως προς τη συγγραφή του. Έτσι εκ των πραγμάτων είδα το αρχικό έργο του Αίαντα στο σήμερα μέσα από τα μάτια και των άλλων συντελεστών. Όμως και όλα τα στάδια από τα οποία περάσαμε μέχρι το τελικό στήσιμο της παράστασης μας άλλαξαν μέσα από ώρες επίπονης δουλειάς που προκάλεσαν παραγωγικές ζυμώσεις. Ήταν πρώτα απ’ όλα για τον καθένα από εμάς μια εξερεύνηση των ορίων του δικού του κόσμου αλλά και ένα βήμα για να τα ξεπεράσουμε και να δούμε το συνάνθρωπό μας με κατανόηση, να φορέσουμε καινούρια παπούτσια και να βαδίσουμε μαζί.

7) Πως προσεγγίσατε το έργο σκηνοθετικά ;

Με ενδιέφερε αυτό που είπα πριν. Να φορέσουμε καινούρια παπούτσια και να βαδίσουμε μαζί. Έτσι έδωσα από την αρχή ιδιαίτερη σημασία στην προσωπική γραφή. Ήθελα αυτό που θα κάνουμε να μας αφορά όλους το ίδιο και να μην είναι απλώς μια ιδέα έτοιμη που θα έφερνα εγώ στο τραπέζι. Θεωρώ ότι η τελική σύνθεση των κειμένων καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την παράσταση. Αυτή η σύνθεση δημιούργησε την ανάγκη για μια νέα δραματική πρόταση πάνω σε πρόσωπα του μύθου, που φέρει έντονα και το στοιχείο του πειραματισμού, και παράλληλα δημιουργήθηκε μέσω της σκηνοθεσίας και του χώρου. Τα αποσπάσματα του αρχαίου κειμένου, ελεύθερα μεταφρασμένων, απλά έδωσαν έναν κύριο άξονα στον οποίο ενσωματώθηκαν τα κείμενα των συντελεστών και στίχοι άλλων ποιημάτων. Οι φωνές των συντελεστών αναζητούν μια δίοδο προσωπικής έκφρασης μέσα από τις φωνές των προσώπων του έργου του Σοφοκλή, τα οποία εξερευνούν εκ νέου μέσα στον ασταθή κόσμο του σήμερα. Λειτουργούν σα θραύσματα ενός καθρέπτη που ενώνονται με τη συγκολλητική ουσία του μύθου για να φτιάξουν την τελικώς παραμορφωμένη εικόνα πολυσύνθετων δραματικών προσώπων. Αυτό το πολυσύνθετο που πάντα μας χαρακτήριζε ως όντα και μας χαρακτηρίζει ακόμα περισσότερο σήμερα λόγω του κατακλυσμού εικόνων που δεχόμαστε, με ενδιαφέρει πολύ. Μια ορμητική ροή από σκηνικές εικόνες με μικρές παύσεις και λίγες σιωπές μαζί με κάποιες προβολές βίντεο δημιουργούν τον τόνο και το στυλ της παράστασης.

8) Πέρα από την παράσταση αυτή, υπάρχουν και άλλα άμεσα σχέδια για την φετινή σεζόν;

Ναι υπάρχει ένα θεατρικό που έχω γράψει με αφορμή κάποια ημερολόγια του πατέρα μου που αναφέρονται στην περίοδο 1990 με 1992. Έχουμε συζητήσει με το Βασίλη γι’ αυτό και μου έχει προτείνει να το σκηνοθετήσω.

9) Θα θέλαμε να κλείσουμε, με κάτι που θέλετε εσείς να πείτε για το Θεατρο.gr.

Θέλω να σας ευχαριστήσω για την ευκαιρία που μου δώσατε να μιλήσω για την παράσταση και εύχομαι να συνεχίσετε το έργο σας. Είναι σημαντικό να ακούγονται καινούριες φωνές γιατί πιστεύω τις έχει ανάγκη το θέατρο στη χώρα μας. Λέγοντας θέατρο εννοώ και το κοινό και τους συντελεστές.

-----

Η παράσταση είναι μια ορμητική ροή από εικόνες με μικρές παύσεις και λίγες σιωπές. Σε αυτό εξυπηρετούν και οι προβολές βίντεο.

Κείμενα της παράστασης (αποσπάσματα του έργου μεταφρασμένα και πρωτότυπα κείμενα) έχουν συνθέσει οι συντελεστές της παράστασης: Κατερίνα Δημητροπούλου, Έρη Μαριόγλου, Σάντυ Μακροπούλου και Γιάννης Τσιπτσής

Θεατρική διασκευή-Σκηνοθεσία: Γιάννης Τσιπτσής
Σκηνογραφία/Κοστούμια/Μουσική επιμέλεια: Γιάννης Τσιπτσής
Φωτισμοί: Θοδωρής Γκόγκος
Δημιουργία και επεξεργασία βίντεο: Γιάννης Τσιπτσής
Οπτική επικοινωνία: Playwalk
Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Λέπουρης
Διαχείριση Social Media: Γιάννης Βαλτινός
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης
Ερμηνεύουν (με αλφαβητική σειρά):
Σάντυ Μακροπούλου & Έρη Μαριόγλου
Εταιρεία Παραγωγής: Θεατρικές Επιχειρήσεις ΖΗΣΗ
Οργάνωση παραγωγής: Φωτεινή Κυμπαροπούλου

Ημέρες και ώρες παραστάσεων:
Τετάρτες στις 20:00
Προπώληση εισιτηρίων: more.com
Για ομαδικές κρατήσεις μπορείτε να καλείτε στο 6982 047 322
(Κυμπαροπούλου Φωτεινή | Υπεύθυνη παραγωγής)

ΘΕΑΤΡΟ ΑΡΓΩ
Ελευσίνιων 13-15, Αθήνα 104 37 (Στάση metro Μεταξουργείο)
Τηλέφωνο: 210 52 01 684