Η Ρόζα Προδρόμου είναι ελληνοβρετανίδα περφόρμερ / ηθοποιός (δίγλωσση). Σπούδασε Σωματικό Θέατρο στη Μ.Βρετανία (Huddersfield, 2000), όπου και ολοκλήρωσε το Μεταπτυχιακό της στις Διαπολιτισμικές Θεατρικές Τεχνικές (Zarrilli, Exeter, 2002). Μελέτησε τον ιαπωνικό χορό butoh πλάι στη Minako Seki στο Bερολίνο (2006). Έχει κάνει εργαστήρια με τους Ulrik Barfod, OdinTeatret, Lilo Baur, RootlessRoot, Θ.Τερζόπουλο, Μ.Μαρμαρινό κ.α. Διδάσκει τεχνικές σωματικού θεάτρου στο REVMA (πρώην QuilomboLab) τα τελευταία 10 χρόνια. Τελευταίες παραγωγές περιλαμβάνουν : The Kindly Ones, σκην. Έλλη Παπακωνσταντίνου (Αυστρία), medea loading, σόλο, συν-σκηνοθεσία της ίδιας μαζί με τους Μαρία-Όλγα Αθηναίου και Οδυσσέα Ιωάννου Κωνσταντίνου (ΠΛΥΦΑ) , Naming Names, σκην. Eve Sussman/ Simon Lee (NY, Αθήνα), Επαναστατικοί τρόποι καθαρισμού της πισίνας σας, Σ.Ζερβουλάκος, Εθνικό Θέατρο κ. ά. Αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πρόβες για την παράσταση medea loading που ανεβαίνει στην Κάμιρο σε επανάληψη, «Άβυσσος» σε σκηνoθεσία της Ελεάνας Γεωργούλη (ΠΛΥΦΑ) και «Νοχαβελάνδη», επιχορηγούμενη παραγωγή σε σκηνοθεσία Γιώργου Βουρδαμή (με τον οποίο έχουν ιδρύσει την ΑΜΚΕ PULSAR). Είναι μητέρα 2 παιδιών.

Γεια σου, Ρόζα! Παρακολουθήσαμε την παράστασή σας και είναι βέβαιο ότι έχει βαθιά συναισθηματική επίδραση στους θεατές. Πώς προετοιμάζεσαι εσύ ψυχικά και σωματικά πριν από κάθε παράσταση για να φτάσεις σε αυτό το επίπεδο σύνδεσης;
Ευχαριστώ πολύ ! Η προετοιμασία λοιπόν : Στόχος είναι να μπορέσω να μπω βαθιά στον μύθο, πριν ακόμα αρχίσει η παράσταση: Το ζέσταμα είναι ψυχοσωματικό, με μια σειρά ασκήσεων του δασκάλου μου Phillip Zarrilli, για το άνοιγμα της αναπνοής και του σώματος, την ησυχία, τη σύνδεση με μένα. Έπειτα, περνώ όλο το κείμενο, λέξη-λέξη, με ζέσταμα φωνής και σώματος ταυτόχρονα, με στόχο να κάνω βουτιά στο υλικό της παράστασης, να το ακούσω σαν για πρώτη φορά. Αλλιώς υπάρχει ο κίνδυνος να ξεκινήσει η παράσταση και να μην είμαι ήδη στην κατάσταση που απαιτείται. Κι αυτό με τη σειρά του σημαίνει ότι δε θα μπω βαθιά όταν θα χρειαστεί, πολύ σύντομα δηλαδή !

Η Μήδεια του Ευριπίδη παραμένει μια αμφιλεγόμενη φιγούρα. Ποιες πτυχές της ηρωίδας θελήσατε να αναδείξετε με αυτή την παράσταση;
Την πιο τρυφερή κι ευάλωτη πλευρά της, την πιο μητρική, την πιο μαλακή, τη λιγότερο φανερή, ας πούμε. Μοιάζει ότι έλειπε αυτό από την εξίσωση της «απατημένης βάρβαρης παιδοκτόνου» που τόσο συχνά φτάνει στ' αυτιά μας.

Ποια ήταν η έμπνευση πίσω από τη σύνθεση διαφορετικών κειμένων, μύθων και ποιημάτων, όπως και δικών σας κειμένων για να «ξανακοιτάξουμε» την ιστορία της Μήδειας;
Η προσωπική μου ιστορία αφενός, και η ανάγκη μας να αναδείξουμε τον μύθο της Μήδειας μέσα από μια σύγχρονη ματιά, αφετέρου, που θα μπορούσε να αφορά όχι μόνο κάθε γυναίκα σήμερα, αλλά κάθε άνθρωπο : ο καθένας και η καθεμιά μας θα μπορούσε να είναι η ξένη, η μη-επιθυμητή, η διαφορετική, η ερωμένη, η σύζυγος, η μάνα που έχει να σηκώσει ένα βάρος που κυρίως βιώνεται, αλλά γι’ αυτό ελάχιστα ειπώνονται.

Η συνεργασία σας με τη Μαρία – Όλγα Αθηναίου και τον Οδυσσέα Ιωάννου Κωνσταντίνου είναι εμφανώς αρμονική. Πώς εξελίχθηκε αυτή η συνδημιουργία και ποια ήταν η διαδικασία κατά τη διάρκεια των προβών; Σε τι ακριβώς συνίσταται η τεχνική ProcessWork;

Ήμασταν και οι τρείς παρόντες σε όλη την έρευνα των προβών, η Μαρία-Όλγα καθοδηγούσε τους αυτοσχεδιασμούς, ο Οδυσσέας κατέγραφε τα πάντα, τις λέξεις, τις εικόνες, τη διαδικασία και μαζί συναποφασίζαμε για την κατεύθυνση, με βάση τη δική μου πρόθεση και ορμή σε σχέση με τον μύθο και όσα είχα ανάγκη να ειπωθούν. Αν δεν υπήρχε αυτό το σχήμα συνεργασίας, αυτή η παράσταση δεν θα μπορούσε να έχει πραγματωθεί.

H τεχνική process work όπως εφαρμόστηκε σε αυτές τις πρόβες είναι το αποτέλεσμα της προσωπικής έρευνας και πρακτικής της Μαρίας Όλγας Αθηναίου (Process Oriented Theater Practice), που είναι και πρακτικός του θεάτρου και πιστοποιημένη πρακτικός της Process Oriented Psychology (Processwork). Το Σάββατο 7.12 μετά την παράσταση, η Μαρία – Όλγα, ο Οδυσσέας κι εγώ θα ανοίξουμε στο κοινό τον τρόπο που συνεργαστήκαμε, και οπωσδήποτε εκεί οι απαντήσεις θα είναι πιο σαφείς και λεπτομερείς !

Η τελετή τσαγιού έχει ιδιαίτερη θέση στην παράσταση, μεταφέροντας στοιχεία Ανατολής και συνδέοντας το κοινό με την πρωταγωνίστρια, εσένα. Τι σας ενέπνευσε να ενσωματώσετε αυτή την τελετουργία;
Ήταν βαθιά ανάγκη η αφήγηση να γίνει μέσα από το όχημα της τελετουργίας, στοιχείο που ενώνει τους ανθρώπους, έχει τη δυνατότητα να τους μετακινήσει και που δυστυχώς λείπει πολύ από τον τρόπο που ζούμε σήμερα. Η αρχική ιδέα ήταν να γίνει μια γιορτή χειραφέτησης και πένθους, αναγέννησης κι ενδυνάμωσης. Ελπίζω να καταφέραμε να κρατηθεί η πρόθεση, παρόλο που η τελετή του τσαγιού έχει κάτι οπωσδήποτε λιγότερο εξωστρεφές από μια γιορτή. Όμως τί πιο ζεστό και φιλόξενο από το να σε
καλούν σ’ ένα σπίτι για τσάι ; Όπως είθισται σε διάφορους «βάρβαρους» πολιτισμούς ; αυτή ήταν η ιδέα, και φέτος στην Κάμιρο, μοιάζει να είναι το κατάλληλο μέρος γι’ αυτή την εγγύτητα.

Πώς βλέπεις τη σύγχρονη ταυτότητα της γυναίκας μέσα από τον φακό της Μήδειας; Ποιες σύγχρονες θηλυκές υπάρξεις βρίσκεις να αντικατοπτρίζονται στο πρόσωπο της Μήδειας;

Μ’ ενδιέφερε πολύ να ακουστεί η φωνή όσων δεν έχουν εισακούγονται κοινωνικά σήμερα. Ζούμε σε μια αδηφάγα κοινωνία, που η αδυναμία θεωρείται πλημμέλημα, η ευαλωτότητα και η διαφορετικότητα το ίδιο. Δεν θα κρύψω ότι μ ενδιαφέρει το γυναικείο φύλο να φωτιστεί στην παράσταση, νιώθω σα να είναι χρέος μου να φωνάξω για όλες μας, με πυροδοτεί αυτή η δύναμη. Και αυτό δεν αφορά μόνο τις μανάδες ή μόνο τις προσφύγισσες, αλλά μπορεί να αφορά όλες τις γυναίκες που γίνονται θύματα ενδοοικογενειακής βίας, τις θηλυκότητες που βάλλονται καθημερινά λόγω σεξουαλικού προσανατολισμού, ή τελοσπάντων όλους όσους γίνονται θύματα της πατριαρχίας. Η λέξη είναι δύσκολη για πολλούς, το ξέρω, αλλά νομίζω ότι όλοι και όλες τελικά κολυμπάμε στο ίδιο νερό, θέλει διαύγεια και επίγνωση για να δεις ότι και σύ είσαι μέρος της ασχήμιας.

Η παράσταση απαιτεί τη συμμετοχή του κοινού. Πώς νιώθεις για την αντίδραση των θεατών, και υπάρχει κάποια στιγμή από τις παραστάσεις που σου έχει μείνει αξέχαστη;

Με γεμίζει ζεστασιά η συμμετοχή του κοινού, με συγκινεί, νομίζω είναι μια μαγική στιγμή. Η μόνη φορά που βίωσα τη δυσκολία του κοινού να με ακολουθήσει ήταν σε μια παράσταση που ήμουν και εγώ η ίδια πολύ δυσκολεμένη, και έτσι για άλλη μια φορά κατάλαβα ότι το κοινό είναι συχνά καθρέφτης μας, θέλει γενναιοδωρία και άνοιγμα. Τους ευχαριστώ που μου το θύμισαν.

Η μουσική, τα κοστούμια και οι φωτισμοί παίζουν σημαντικό ρόλο στη δημιουργία της ατμόσφαιρας. Θέλεις να μας πεις λίγα λόγια για τις αναφορές στο κροκωτό, το τελετουργικό ένδυμα, και τις προβιές ζώων από τις τελετές στην Αρκτεία;
Η Αρκτεία ήταν μια τελετή που ανήλικα κορίτσια χόρευαν τον φόβο τους στο ναό της Αρτέμιδος, προστάτιδας των κοριτσιών, πριν παντρευτούν. Φορούσαν κροκωτό, ύφασμα που παρέπεμπε σε προβιά αρκούδας για να ξορκίσουν τον φόβο και χόρευαν με κινήσεις αρκούδας για να βρουν τη δύναμη να περάσουν στο επόμενο στάδιο της ζωής τους. Μου ασκούν πολύ μεγάλη έλξη οι τελετές, οι παγανιστικές τελετές που σήμερα αναπαριστώνται σε κάποια μέρη της Ελλάδας (και όχι μόνο φυσικα), ίσως γιατί κι εγώ η ίδια έχω ανάγκη να αντλήσω δύναμη από την πηγή του ενστίκτου και όχι της λογικής. Θα κάνω ειδική μνεία στο χειροποίητο κοστούμι της παράστασης και στην Ηλιάννα Σκουλάκη που το έφτιαξε με πολύ μεράκι και κόπο, και κατάφερε έτσι να αποδώσει το άρμα του Ήλιου και την τελική μεταμόρφωση της ηρωίδας μας. Ο Gary Salomon και ο Τάσος Παλαιορούτας αντίστοιχα, άκουσαν με λεπτότητα την ανάγκη της αναπαράστασης της ιστορίας μας και ανταποκρίθηκαν με συγκινητική γενναιοδωρία. Τους ευχαριστώ όλους, όπως και τη Μυρτώ Αποστολίδου που έκανε τα βίντεο και τη Βιτόρια Κωτσάλου που επιμελήθηκε την κίνηση.

Πώς πιστεύεις ότι η ιστορία της Μήδειας σχετίζεται με τις κοινωνικοπολιτικές επιταγές για τις γυναίκες σήμερα, και τι μήνυμα θέλεις να αφήσεις στο κοινό μέσω αυτής της παράστασης;

Νομίζω ότι η γυναίκα έχει «τσαλαπατηθεί» ανά τους αιώνες, ποιος αντέχει την τρυφερότητα σήμερα ; Ποιος μπορεί να την ακολουθήσει ; προσωπικά, κοινωνικά, πολιτικά ; με τρομάζει αυτή η ανάγκη μας για εξουσία, σε όλα τα επίπεδα. Η Μήδεια θα μπορούσε και αυτή να είναι «θύμα» της εποχής της, να εξυπηρετούσε να είναι παιδοκτόνος ή/και τρελή, για παράδειγμα. Η ανάγκη μου είναι η παράσταση να είναι μια τελετή ξεγύμνωσης κι ενδυνάμωσης, όχι μόνο για μένα, μα για καθένα μας, να είναι χώρος για συνάντηση και μοίρασμα, κι ας είμαι μόνο εγώ που αφηγούμαι, με λόγια τουλάχιστον.

Η παράσταση medea loading παίζεται ΜΕΧΡΙ ΤΙΣ 08/12

κάθε Παρασκευή, Σάββατο & Κυριακή στις 21:00 στον χώρο «Κάμιρος», Ιθάκης 32, Κυψέλη

Δείτε περισσότερα για την παράσταση ΕΔΩ. 

Ευχαριστούμε πολύ την Μυρτώ Αποστολίδου για τις φωτογραφίες.