Η ηρωίδα βιώνει μια έντονη υπαρξιακή εμπειρία μέσα σε ένα... σούπερ μάρκετ. Πώς προσεγγίσατε αυτή τη μετάβαση από το χιούμορ στο σκοτάδι; Τι σας τράβηξε στον ρόλο σας και ποια ήταν η μεγαλύτερη πρόκληση στην ερμηνεία σας;

Με τράβηξε η συνθήκη: μια γυναίκα της επαρχίας, στην Αθήνα των αρχών του ’80,πάει για ψώνια και βρίσκεται κλειδωμένη σε ένα σούπερ μάρκετ για ένα ολόκληρο βράδυ. Εγκλωβισμένη εκεί, μένει μόνη με τον εαυτό της και τον αντικρίζει για πρώτη φορά.

Η πρόκληση για μένα ήταν να μη την κρίνω·να σταθώ δίπλα της και να τη δικαιώσω, να τη δω όπως είναι: αθώα, αστεία, αληθινή. Η μετάβαση από το βαρύ στο ελαφρύ, από το σκοτάδι στο χιούμορ και πίσω, είναι κάτι που ζει μέσα στη Σωτηρία -η Χαρά Ρόμβη το έχει χτίσει αριστοτεχνικά -κι εγώ απλώς το ακολουθώ. Υπάρχει από μόνο του, φυσικά, όπως συμβαίνει και στη ζωή.

Υπάρχει κάτι από εσάς στην ηρωίδα;

Ναι, πολλά. Η Σωτηρία μου είναι πολύ οικεία. Κουβαλάω κι εγώ το μερίδιό μου στην ενοχή ,την πληγή της σιωπής που περνά από γενιά σε γενιά, μια σύγχυση ταυτότητας .Τη μια στιγμή είμαι νοικοκυρά ψυχαναγκαστική, την άλλη νιώθω Θεά ανεξάρτητη κι ωραία. Θύμα και θύτης μαζί. Τη μία νομίζω πως σώθηκα, την άλλη πως χάνομαι.

Ψάχνω κι εγώ να κρατηθώ από αυτό που έχει νόημα. Πιστεύω πως όλα μπορούμε να τ’ αντέξουμε εκτός από την έλλειψη νοήματος. Κι αυτό ακριβώς συμβαίνει και σ’ εκείνη. Μέσα στη μαύρη νύχτα της, ψάχνει να θυμηθεί γιατί ζει.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον Θανάση Δόβρη στη σκηνοθεσία αυτής της παράστασης; Σας έδωσε χώρο να πειραματιστείτε με τον ρόλο;

Ο Θανάσης είναι ένας απαλός άνθρωπος. Έχει τη λεπτότητα να καθοδηγεί χωρίς να επιβάλλεται· και είναι πάντα εκεί διακριτικά, σταθερά, με καθαρή ματιά. Στην αρχή υπήρχε πολλή γκρίνια και αγωνία από μέρους μου αλλά πάντα με αμοιβαία εμπιστοσύνη. Ο μονόλογος είναι δύσκολο πράγμα· είσαι εντελώς εκτεθειμένος. Κι εκείνος, με πολύ χιούμορ και υπομονή, κατάφερνε κάθε φορά να αποσβένει την ένταση, να με επαναφέρει στην ουσία.

Κορυφαία στιγμή των προβών ήταν μια μέρα που, μετά από ένα πέρασμα, με πλησίασε φουριόζος, συγκινημένος,και μου είπε: «Μαρία, μπράβο! Μπράβο Μαρία! Ήσουνα ίδιος ο Σάββας Κωφίδης!» Πήγα και τον γκούγκλαρα τον κ. Κωφίδη γιατί δεν γνώριζα και όντως... είδα πως η κούπ μας ήταν ίδια...

Το έργο παίζει με τον (αυτό)σαρκασμό και τον υπαρξιακό φόβο. Πώς ισορροπείτε ως ηθοποιός ανάμεσα στο δραματικό και το κωμικό στοιχείο στη σκηνή;

Στη Σωτηρία δεν υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα στο κωμικό και το δραματικό. Είναι το ίδιο νόμισμα, απλώς το βλέπεις κάθε φορά από άλλη πλευρά. Δεν προσπαθώ να “ισορροπήσω” ανάμεσά τους· απλώς αφήνομαι στη ροή της. Η ίδια η Σωτηρία κουβαλάει μέσα της αυτή τη μετάβαση, από το βαρύ στο ελαφρύ και από την γελοιότητα στο μεγαλείο, χωρίς να χάνει τίποτα στο ενδιάμεσο. Όπως στη ζωή που γελάς μέσα στο δάκρυ, μιλάς σοβαρά και ξαφνικά λες κάτι αστείο γιατί δεν αντέχεις αλλιώς.

Η παράσταση έκανε αίσθηση στο Φεστιβάλ Αθηνών. Τι πιστεύετε πως άγγιξε περισσότερο το κοινό σε αυτή την ιστορία; Και τι νέο φέρνει τώρα το ανέβασμα στην Πάνω Σκηνή του “Από Μηχανής”;

Πιστεύω πως αυτό που άγγιξε περισσότερο το κοινό είναι η αλήθεια της Σωτηρίας. Δεν είναι μια “κατασκευή” αλλά ένας ζωντανός άνθρωπος. Μια γυναίκα απρόσμενη, αστεία και τραγική μαζί, που μέσα από την απλότητά της γίνεται καθρέφτης. Τη βλέπεις και αναγνωρίζεις κάτι δικό σου· ένα βλέμμα, μια σιωπή, έναν παράπονο που δεν είχες τολμήσει να πεις δυνατά.

Η εποχή επίσης που τοποθετείται το έργο, οι αρχές της δεκαετίας του ’80, είναι από μόνη της γοητευτική και φορτισμένη. Έχει εκείνη τη νοσταλγία ενός κόσμου που τότε πίστευε πως όλα είναι δυνατά, πριν έρθει η φθορά και η απομάγευση.

Τώρα, στο “Από Μηχανής”, νομίζω ότι η παράσταση έχει ωριμάσει. Έχει καταλαγιάσει η πρώτη αγωνία, κι έχει μείνει η ουσία.

Αν η Σωτηρία μάς μιλούσε σήμερα, τι πιστεύετε πως θα ήθελε να πει για την εποχή μας; Είναι τελικά η “σωτηρία” μια προσωπική υπόθεση ή μια συλλογική ανάγκη;

Θα έλεγε :«Πριν σαράντα χρόνια λέγαμε πως μέχρι το 2020 τα ρομπότ θα κάνουν όλες τις χειρωνακτικές δουλειές κι εμείς θα καθόμαστε και θα σκεφτόμαστε. Κοίτα να δεις... τελικά έγινε — αλλά ανάποδα» .Σκέφτονται τα ρομπότ για μας, κι εμείς γλιστράμε μέσα στις οθόνες, ψάχνουμε παρηγοριά στην ταχύτητα και την αποχαύνωση .Στάσου λίγο. Δες τι μένει όταν κοπάσει ο θόρυβος, όταν σταματήσεις να φαίνεσαι παντού. Μπες μέσα στο πιο κρυφό δωμάτιο σου. Εκεί μέσα μπορεί να συμβεί μια μετατόπιση, μια συνάντηση με την αλήθεια. Και τότε, σιγά σιγά, κάτι αλλάζει και στο κοινό μας σύμπαν. Όχι;

Φωτογράφος Εβίτα Σκουρλέτη

Πληροφορίες και εισιτήρια παράστασης: https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/sotiria2/