Διαβάσαμε το Τρίπτυχο της Ψυχής της Εύας Τ. Δαφαράνου
ΤΟ ΤΡΙΠΤΥΧΟ ΤΗΣ ΨΥΧΗΣ
16.5x24
978-618-5607-44-9
9 Σεπ 2025
88 σελ.
ΔΑΦΑΡΑΝΟΥ ΕΥΑ
ΘΕΡΜΑΪΚΟΣ
10,50 €
Κριτική: Η Ποίηση ως Αποκάλυψη – Ταξιδεύοντας με την Εύα Τ. Δαφαράνου υπό τους ήχους του Johar Ali Khan
Υπάρχουν ποιητές που γράφουν. Και υπάρχουν ψυχές που, όταν γράφουν, μεταμορφώνουν τον λόγο σε πνοή. Η Εύα Τ. Δαφαράνου ανήκει στη δεύτερη κατηγορία.
Διαβάζοντας την τριλογία των ποιημάτων της —μέσα από τη συλλογική της έκδοση, ομολογώ πως επίτηδες έβαλα στο youtube να παίζουν οι μυστικιστικές συνθέσεις του Ινδού μουσουργού Johar Ali Khan που θεώρησα οτι θα συντελέσουν κατά πολύ στην ατμοσφαιρική συνοδεία του έργου της. Δεν είναι τυχαίο οτι ο ίδιος έχει μελοποιήσει ποιήματά της — Και κάπως έτσι,αισθάνεται κανείς πως η ποίηση δεν είναι απλώς τέχνη, αλλά ιεροτελεστία. Ένα είδος πνευματικής συνομιλίας με το Θείο, με τον Έρωτα, με την ίδια τη Μνήμη.
Η ποιήτρια, πολίτης του κόσμου, φέρει την κοσμοπολίτικη σοφία μιας ζωής μοιρασμένης ανάμεσα σε ηπείρους, κουλτούρες και ηχοχρώματα. Μέσα της, Ιερουσαλήμ, Ριάντ, Ύδρα και Ναύπλιο συναντιούνται σαν λέξεις σε μια καλά ζυγισμένη στροφή. Η Δαφαράνου δεν γράφει για να εντυπωσιάσει· γράφει για να επικοινωνήσει. Και αυτό, σε έναν κόσμο βουτηγμένο στον εγωκεντρισμό, είναι μια βαθιά πολιτική πράξη.
Τα Γράμματα της Μαχαρανής
Επίλογος
Λέμε αντίο για
να ξαναβρεθούμε.
Γέννηση, θάνατος,
αέναος κύκλος.
Όπως σε γνώρισα,
τότε και τώρα,
έτσι θα σε αναγνωρίσω
και μετά...
μέχρι να γίνουμε ένα
με το θείο.
Σταμάτησα να γράφω.
Εχει πανσέληνο.
Καληνύχτα αγάπη μου.
18 επιστολές, ένα ερωτικό άσμα, μια εξομολόγηση που σπάει τα δεσμά του χρόνου. Θύμισες από τη «Σονάτα του Σεληνόφωτος» του Ρίτσου αναδύονται μέσα από στίχους όπως:
«Πόσα σ’ αγαπώ θυσιάστηκαν στο βωμό των γεμάτων “πρέπει” στιγμών...»
ή
«Οι άγνωστοι εραστές δακρύζουν. Δάκρυσε και το Θείο. Είμαστε ελεύθεροι.»
Σ’ αυτή τη συλλογή, η γυναίκα-ποιήτρια γίνεται φωνή όλων των σιωπηλών αγαπημένων. Είναι το βλέμμα πίσω από το παραβάν, είναι ο λυγμός πίσω από το “αντίο”.
Άνθρωποι και Αγάλματα
Δ
Της ψυχής τα δεσμά
ειναι αδύνατον να τ' αποφύγεις,
αργά η γρήγορα,
Ω Άνθρωπε,
θα σε προφθάσουν
και τότε τον Γίρδιο δεσμό τους
θα κληθείς να λύσεις.
Εδώ, η ποίηση γίνεται πιο φιλοσοφική. Με τρόπο δωρικό, σχεδόν χαϊκού, η ποιήτρια παλεύει με τις έννοιες της ταυτότητας, της μνήμης, του πόνου και της απελευθέρωσης. Το ποίημα «Δ» – ένα αλφάβητο της ψυχής – λέει:
«Της ψυχής τα δεσμά είναι αδύνατον ν’ αποφύγεις...»
Μια προφητική διαπίστωση που σε προ(σ)καλεί να σκάψεις μέσα σου.
Εν Πλω – Alouette II
2013. Ημερολόγιο ταξιδιού. Όχι ενός τόπου, αλλά μιας εσωτερικής διαδρομής. Σε τέσσερις μέρες και τέσσερις ποιητικές στάσεις, η Εύα μάς ταξιδεύει με όχημα το κύμα, τον άνεμο και το άρωμα του βασιλικού. Η ποίηση εδώ γίνεται νερό, θάλασσα, καθαρτήριο.
«Η ζωή είναι κύκλος.
Είναι σαν το κύμα που έρχεται και φεύγει...»
Και η ίδια, κυκλικά, επιστρέφει στην αρχή: στη συνάντηση με το Θείο, στην αποδοχή της απώλειας, στην υπόσχεση της αιώνιας αγάπης.
Η γραφή της Εύας Δαφαράνου δεν κραυγάζει. Ψιθυρίζει. Και μέσα από αυτούς τους ψιθύρους –συνταιριασμένους με την ιερότητα της ινδικής μουσικής του Johar Ali Khan– ξεδιπλώνεται ένα έργο ουσιαστικά μυσταγωγικό.
Δεν είναι απλώς ποίηση. Είναι μια υπενθύμιση ότι η ζωή είναι ποίηση, όταν τη ζούμε με πλήρη παρουσία.
«Σταμάτησα να γράφω.
Έχει πανσέληνο.
Καληνύχτα αγάπη μου.»
Και κάπως έτσι, η Εύα μάς καληνυχτίζει, όχι με μια τελεία, αλλά με μια αγκαλιά. Μέχρι να την ξανασυναντήσουμε. Γιατί αυτή η ποίηση – ζει μέσα μας.
Και σαν να γνώριζε πως η ποίηση της δεν τελειώνει στην τελευταία σελίδα, η Εύα Τ. Δαφαράνου μας αποχαιρετά όπως μόνο οι αληθινά ανοιχτές καρδιές μπορούν:
«Περαστικέ, αγαπημένε αναγνώστη,
σε χαιρετώ,
σε αγκαλιάζω,
και σε φιλώ ελληνικά, γλυκά κι ανθρώπινα...»
Ένα αντίο που δεν είναι τέλος, αλλά μια υπόσχεση επιστροφής, σαν τα κύματα που έρχονται και φεύγουν. Γιατί η ποίηση της Εύας δεν είναι απλώς λόγος – είναι παρουσία. Και αυτή η παρουσία, θα μας συνοδεύει. Μέχρι την επόμενη συνάντηση.
Βιογραφικό:
Η Εύα Τ. Δαφαράνου γεννήθηκε στην Αθήνα και σπούδασε Διεθνείς Σχέσεις στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Μιλάει άπταιστα Αγγλικά, Ιταλικά, Εβραϊκά και Αραβικά. Από το 1982, συνοδεύοντας τον Διπλωμάτη σύζυγό της, έζησε στη Σαουδική Αραβία, στη Σουηδία, στη Νότιο Αφρική, στην Ινδία, στη Δυτική Αφρική και στην Αυστραλία. Σε όλα αυτά τα κράτη συνεργάστηκε με διάφορους διεθνείς και ομογενειακούς πολιτιστικούς οργανισμούς, διοργανώνοντας πλήθος εκδηλώσεων, εκθέσεων και παρουσιάσεων, προωθώντας τις τέχνες και τον πολυπολιτισμό. Έχει πολυδιάστατη δράση ως θεατρική παραγωγός, ηθοποιός, ποιήτρια, αρθρογράφος, ραδιοφωνική και τηλεοπτική παρουσιάστρια, σύμβουλος δημοσίων σχέσεων και επιμελήτρια τέχνης. Είναι, επίσης, προστάτιδα (patron) του δικτύου Food for Thought Women’s Network στη Μελβούρνη, καθώς και του τμήματος AHEPA Victoria Sisters of Penelope «Chapter Kleio» για τις τέχνες και τον πολιτισμό. Έχει επιμεληθεί διεθνείς καλλιτεχνικές εκθέσεις και έχει ιδρύσει βραβεία και πολιτιστικούς θεσμούς σε διάφορες χώρες. Κάποια από τα ποιήματά της έχουν μελοποιηθεί από τον Ινδό συνθέτη Johar Ali Khan.