ΑΠΟ ΤΟΝ MONET ΣΤΟΝ WARHOL
ΤΡΕΙΣ ΓΕΝΙΕΣ, ΜΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗ, ΕΝΑ ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗΝ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ
06.12.2025 - 11.04.2026
Ίδρυμα Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή, Αθήνα
Οδός Ερατοσθένους 13
Αθήνα 116 35

Aπό τον Monet στον Warhol: ένα ταξίδι που δεν περιορίζεται στη χρονολογία

Φωτογραφίες: Κυριακή Τζώρτζογλου, Χρύσα Κοκκίνου

Η περιοδική έκθεση «Από τον Monet στον Warhol: Τρεις γενιές, μια συλλογή» στο Μουσείο του Ιδρύματος Βασίλη & Ελίζας Γουλανδρή δεν λειτουργεί απλώς ως μια εντυπωσιακή παράθεση σπουδαίων ονομάτων. Αντιθέτως, προτείνει μια ουσιαστική ανάγνωση της εξέλιξης της μοντέρνας τέχνης μέσα από τον διάλογο έργων που, αν και ανήκουν σε διαφορετικές εποχές και ρεύματα, συνομιλούν με απροσδόκητη αρμονία.
Από τα πρώτα βήματα του ιμπρεσιονισμού έως την εικονοκλαστική γλώσσα της pop art, η έκθεση ξεδιπλώνεται σαν ένα οπτικό αφήγημα όπου η ζωγραφική δεν παρουσιάζεται ως γραμμική ιστορία, αλλά ως μια αλυσίδα τολμηρών ρήξεων και δημιουργικών μετασχηματισμών. Τα 83 έργα της έκθεσης, από 45 καλλιτέχνες διεθνούς φήμης και από περισσότερα από 12 καλλιτεχνικά ρεύματα, δεν επιδιώκουν να εντυπωσιάσουν με τον αριθμό τους, αλλά με την πυκνότητα των ιδεών και των αισθητικών αναζητήσεων που ενσωματώνουν.
Η παρουσία εμβληματικών δημιουργών – από τον Monet, τον Degas και τον Gauguin έως τον Picasso, τον Kandinsky και τον Warhol – προσφέρει στον επισκέπτη σημεία αναφοράς. Ωστόσο, ιδιαίτερο ενδιαφέρον προκαλεί η συνύπαρξή τους με λιγότερο αναγνωρίσιμους, αλλά καθοριστικούς καλλιτέχνες, οι οποίοι λειτουργούν ως συνδετικοί κρίκοι ανάμεσα στα μεγάλα κινήματα. Αυτή η επιμελητική επιλογή αποτρέπει τον κίνδυνο μιας «μουσειακής αυτονόητης αφήγησης» και ανοίγει τον δρόμο για μια πιο σύνθετη κατανόηση της καλλιτεχνικής πρωτοπορίας.

Καθώς ο επισκέπτης κινείται από αίθουσα σε αίθουσα, γίνεται φανερό ότι η έκθεση δεν εστιάζει μόνο στα καλλιτεχνικά ρεύματα, αλλά και στη διαρκή μεταβολή του βλέμματος: πώς αλλάζει ο τρόπος που οι καλλιτέχνες αντιλαμβάνονται το φως, το σώμα, την ύλη, την εικόνα. Ο ιμπρεσιονιστικός παλμός δίνει τη θέση του στον εσωτερικό κραδασμό του εξπρεσιονισμού, η δομή του κυβισμού ανοίγει τον δρόμο στην αφαίρεση, ενώ ο σουρεαλισμός και η pop art επαναπροσδιορίζουν τα όρια μεταξύ πραγματικότητας και αναπαράστασης.
Ιδιαίτερη βαρύτητα έχει και το γεγονός ότι τα έργα προέρχονται από μια ελβετική ιδιωτική συλλογή, διαμορφωμένη μέσα από τρεις γενιές συλλεκτών.

Ιδιαίτερη εντύπωση μου δημιούργησαν ορισμένες «στιγμές» της έκθεσης, όπου η ιστορία της τέχνης γίνεται απτή και σχεδόν βιωματική. Τα έργα του πουαντιγισμού, με τη σχολαστική τους δόμηση από χρωματικές κουκκίδες, αποκαλύπτουν από κοντά τη σχεδόν επιστημονική προσέγγιση του φωτός και της όρασης, επιβεβαιώνοντας πόσο ριζοσπαστική υπήρξε αυτή η τεχνική για την εποχή της. Σε εντελώς διαφορετικό τόνο, το ready-made του Man Ray με το αυγό λειτουργεί ως μια σιωπηλή αλλά εύστοχη πρόκληση προς την παραδοσιακή έννοια του έργου τέχνης, υπενθυμίζοντας τη δύναμη της ιδέας έναντι της μορφής. Ξεχωριστή θέση κατέχουν και τα έργα του Picasso, με κορυφαίο εκείνο που αναφέρεται στις ταυρομαχίες, όπου η ένταση, η κίνηση και ο συμβολισμός συμπυκνώνονται σε μια εικόνα σχεδόν αρχέγονη. Τέλος, οι διαδραστικές ξεναγήσεις Pop Yourself προσθέτουν μια σύγχρονη, παιγνιώδη διάσταση στην εμπειρία της επίσκεψης, γεφυρώνοντας το ιστορικό βάθος της έκθεσης με τη σημερινή ανάγκη για συμμετοχή και προσωπική εμπλοκή του θεατή.

Καθοριστική υπήρξε και η επιμελητική συνομιλία ανάμεσα στα Νούφαρα του Claude Monet και στο έργο του Roy Lichtenstein, μια αντιπαράθεση που φωτίζει με εξαιρετική σαφήνεια τη μετάβαση από τη ζωγραφική της άμεσης οπτικής εμπειρίας στη ζωγραφική της αναπαραγωγής και της εικόνας-σύμβολο. Ο Monet, με τη ρευστότητα του χρώματος και τη διάχυση του φωτός, προτείνει έναν στοχασμό πάνω στη φύση και τον χρόνο· απέναντί του, ο Lichtenstein αποδομεί τη ζωγραφική επιφάνεια μέσα από τη μηχανική αισθητική της pop art, μετατρέποντας το μοτίβο σε σχόλιο για τη μαζική κουλτούρα και την ίδια την πράξη της αναπαράστασης. Η συνύπαρξή τους δεν λειτουργεί αντιθετικά, αλλά αποκαλυπτικά, αναδεικνύοντας πώς ένα εικαστικό θέμα μπορεί να μεταμορφώνεται ριζικά χωρίς να χάνει τη δύναμή του.

Η έκθεση δεν κρύβει τον συλλεκτικό της χαρακτήρα, αντίθετα, τον αναδεικνύει ως αφηγηματικό εργαλείο. Το προσωπικό ένστικτο, η αισθητική συνέπεια και η μακρόχρονη αφοσίωση στη ζωγραφική αποτυπώνονται καθαρά στις επιλογές των έργων, δημιουργώντας έναν άτυπο αλλά γόνιμο διάλογο με τη μόνιμη συλλογή του Ιδρύματος Γουλανδρή.

Δεν πρόκειται, επομένως, μόνο για μια «μεγάλη» έκθεση, αλλά για μια έκθεση με στοχασμό. Η επιμέλεια επιτυγχάνει να ισορροπήσει ανάμεσα στη μουσειακή εγκυρότητα και τη βιωματική εμπειρία, προσφέροντας τόσο στον ειδικό όσο και στον μη εξοικειωμένο επισκέπτη τη δυνατότητα να ανακαλύψει, να συγκρίνει και να επανεκτιμήσει.
Σε μια εποχή όπου οι εικαστικές εμπειρίες συχνά εξαντλούνται στην επιφανειακή εντύπωση, το «Από τον Monet στον Warhol» λειτουργεί ως υπενθύμιση ότι η τέχνη είναι, πάνω απ’ όλα, μια συνεχής συνομιλία στον χρόνο – και ότι αυτή η συνομιλία μπορεί ακόμη να μας αφορά βαθιά.

Όπως αναφέρεται και στο δελτίο τύπου την επιμέλεια της έκθεσης έχουν αναλάβει η Μαρία Κουτσομάλλη-Moreau, Υπεύθυνη Συλλογής του Ιδρύματος B&E Γουλανδρή, και η Marina Ferretti Bocquillon, Επίτιμη Επιστημονική Διευθύντρια του Musée des Impressionnismes στο Giverny. Την έκθεση πλαισιώνει ένας εκτενής τρίγλωσσος κατάλογος (στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά), που περιλαμβάνει αναλυτικά κείμενα και πλήρη τεκμηρίωση των παρουσιαζόμενων έργων.

Στις 25.12 και 1.1 η έκθεση θα είναι κλειστή.

T. 210 72 52 895
F. 210 72 35 467
E. Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.

Ώρες επίσκεψης
Τετάρτη – Πέμπτη & Σάββατο – Δευτέρα
10:00-18:00
Παρασκευή
10:00-20:00
Τρίτη
κλειστά

https://goulandris.gr/el/exhibition/from-monet-to-warhol