Νομίζω ότι το έχω ξαναπεί στην κριτική μου για το «Βάσος και Βιβή», τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Βασίλη Κουκαλάνι τον ξέρω από την 5η Δημοτικού, όταν κάναμε μαζί μάθημα Νεοελληνικών στην τάξη της κυρίας Κογιάλη. Τις ικανότητές του στην υποκριτική τις έδειξε νωρίς, ξεκινώντας ουσιαστικά από το Ελληνικό τμήμα του θεάτρου της Γερμανικής Σχολής Αθηνών και το οποίο τμήμα διηύθυνε ο καθηγητής μαθηματικών Στέλιος Παπαπέτρου. (Από αυτό το τμήμα βγήκαν και άλλα μεγάλα ταλέντα, όπως η Θάλεια Ματίκα.) Ο Βασίλης έπαιξε κυρίως σε πρωταγωνιστικός ρόλους από τις «Όρνιθες» του Αριστοφάνη μέχρι τον Καραγκιόζη. Επαγγελματικά, έχει ήδη μια εντυπωσιακή λαμπρή καριέρα πίσω του. Aλλά αυτό που εγώ θαυμάζω περισσότερο επάνω του είναι ότι ενώ ερμήνευσε σε μια συγκλονιστική ερμηνεία τον Σύριο πρόσφυγα στην ταινία του 2016 «Amerika Square», ταυτόχρονα έχει δημιουργήσει την θεατρική ομάδα «Η Συντεχνία του Γέλιου» και ανεβάζει παιδικά έργα. Ο Βασίλης είναι ένα τεράστιο ταλέντο με τεράστιο εκτόπισμα και ένα μυαλό δεκαετίες μπροστά από την εποχή του.

Ο Volker Ludwig είναι Γερμανός συγγραφέας και διευθυντής του θεάτρου «Grips» στο Βερολίνο από το 1972. Μαζί με τον αδερφό του, τον Rainer Hachfeld, μας έδωσε τον Μορμόλη» (γερμανικός τίτλος: «Mugnog»), με τον οποίον μεγαλώσαμε όλοι όσοι ζήσαμε τα παιδικά μας χρόνια την δεκαετία του ’70 , όταν ο Χρήστος Βαλαβανίδης και η Τάνια Τσανακλίδου έπαιζαν τους ρόλους του Ρίκι και της Μάντας. Οι ήρωες του Volker Ludwig είναι παιδιά της καθημερινότητας που αναζητούν το – κατ’ εμέ, τουλάχιστον – αυτονόητο: Το δικαίωμα να είναι ο εαυτός τους και να αφήσουν την φαντασία και την δημιουργικότητά τους ελεύθερες, χωρίς νόρμες, φόρμες, περιορισμούς, στερεότυπα και ταμπέλες. Για αυτό και η ταύτιση μαζί τους είναι τόσο εύκολη. Με άλλα λόγια, και ο Volker Ludwig είναι ένα μυαλό πολύ μπροστά από την εποχή του και ο οποίος ουκ ολίγες φορές έχει συνεργαστεί με τον Βασίλη Κουκαλάνι. Και όταν δύο τέτοια μυαλά συναντιόνται, μόνο κάτι το εξαιρετικό μπορεί να βγει. Μια τέτοια συνεργασία είναι και το «Είμαστε Πάτσι» (γερμανικός τίτλος: «Mannomann») που παίζεται στο Σύγχρονο Θέατρο (Ευμολπιδών 43, Κεραμεικός).

Όταν λοιπόν ο Βασίλης μου πρότεινε να έρθω να δω το «Είμαστε Πάτσι», δέχτηκα την πρόσκληση χωρίς δεύτερη σκέψη.

Το έργο διηγείται την ιστορία μιας εργαζόμενης μητέρας (Βασιλική Διαλυνά) που μεγαλώνει μόνη της δύο παιδιά, τον ντροπαλό κα ίσως όχι και τόσο έξυπνο Μάρκο (Μικές Γλύκας) και το δυναμικό αγοροκόριτσο Τζίνα (Μαριέλα Δουμπού) που σιχαίνεται τις ταμπέλες και τα στερεότυπα. Τα παιδιά έχουν και μια φίλη, την Μαριάνθη (Χριστίνα Μαριάνου), που έχει αποδεχτεί την ισχύουσα άποψη της κοινωνίας, ότι δηλαδή ο άνδρας είναι ο αφέντης και η γυναίκα πρέπει να υπακούει. («Αμάν πια, βρε Τζίνα, όλα διαφορετικά τα θέλεις και εσύ πια!») Μια μέρα, με αφορμή τους νέους ενοικιαστές της πολυκατοικίας που αναμένεται να έρθουν, ο ιδιοκτήτης και διαχειριστής της πολυκατοικίας, κύριος Τρυγόνης (Αντώνης Χρήστου), ζητάει από την μητέρα να νοικοκυρευτεί και να τιθασεύσει τα παιδιά της, προκειμένου να επανέλθει η τάξη στην πολυκατοικία, αλλιώς χάνει το διαμέρισμα. Κοινώς: Να βρει άνδρα. Τον οποίον τον βρίσκει, στο πρόσωπο ενός συναδέλφου, του Φώτη (Φώτης Λαζάρου). Ο οποίος αποδεικνύεται ότι αντιπροσωπεύει ακριβώς όλα αυτά τα στερεότυπα που τα παιδιά προσπαθούν να αποφύγουν, Στο παιχνίδι μπαίνουν και η γειτόνισσα κυρία Φέρμα (Αντώνης Χρήστου), ένας πλασιέ (Αντώνης Χρήστου) και ο προϊστάμενος του Φώτη, ο κύριος Κροτίδης (Αντώνης Χρήστου). Και όχι, δεν πρόκειται για συνωνυμία. Ο Αντώνης Χρήστου παίζει συνολικά τέσσερις ρόλους.

Παρένθεση. Από μικρός με ενδιέφερε περισσότερο να γράφω ιστορίες, να ζωγραφίζω κόμικς, να κάνω μιμήσεις και να παίζω με τα αδέσποτα της γειτονιάς μου παρά να ασχολούμαι με τον αθλητισμό και να φέρομαι σαν λοβοτομημένος ουραγκουτάγκος – αυτό το έργο μου αγγίζει την καρδιά. Μια μαθήτριά μου, όταν ήταν στην ηλικία των 12 ή 14, μου είπε «Δεν μπορεί να μην σας αρέσει το ποδόσφαιρο. Αφού είσαστε άντρας». Δεν φταίει, βέβαια, το κορίτσι. Έτσι την έμαθε η κοινωνία να πιστεύει. Όμως είναι καιρός πια να τελειώνουμε με αυτά τα κλισέ. Τέλος της παρένθεσης.

Τόσο ο Βασίλης όσο και ο Volker Ludwig που, μαζί με τον Reiner Lücker, γράφει το κείμενο, αγγίζουν με τόλμη αλλά και ευαισθησία ένα ντελικάτο θέμα για παιδιά, καθώς η θεματολογία του έργου απευθύνεται σε κοινό προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας.

Όπως και στον «Μορμόλη» εδώ υπάρχει ο γκρινιάρης γείτονας και ο ενήλικας που έχει ξεχάσει το πώς είναι να είσαι παιδί και απαιτεί από τα παιδιά να παίξουν με τους δικούς του κανόνες – πράγμα εντελώς παράλογο, γιατί με ποια ακριβώς λογική ζητάς από ένα παιδί να φερθεί σαν μια ηλικία που δεν την έχει ακόμα φτάσει; Και, όπως και στον «Μορμόλη» («Ο ένας τρέμει τον άλλο / Και ο μεγάλος τον μεγάλο...») υπάρχει ο ένας ενήλικας που πιέζεται από τον άλλον ενήλικα. Κάτι που προβληματίζει τα παιδιά, μιας και η έννοια «κοινωνική ιεραρχία» τους είναι ακόμα παντελώς άγνωστη.

Δεν θα σταθώ σε μεμονωμένες ερμηνείες. Η «Συντεχνία του Γέλιου» είναι μια ομάδα, ένας ενιαίος οργανισμός, και ως ενιαίος οργανισμός λειτουργεί. Όμως σύσσωμος ο θίασος έπαιξε με πολύ όρεξη και τρελλό κέφι. (Και, μιας και είναι η δεύτερη φορά που το βλέπω το έργο, οφείλω να πω ότι όλοι οι ηθοποιοί έπαιξαν καλύτερα και από την πρώτη φορά.) Λάτρεψα το περιστρεφόμενο σκηνικό με το σχετικά λιτό ντεκόρ. Ενώ τα τραγούδια της παράστασης είναι εντελώς ξεσηκωτικά!
Μπορεί η αντίληψη του «η δε γυνή να φοβάται τον άνδρα» να είναι χαρακτηριστικό περισσότερο ανατολίτικης και μεσογειακής νοοτροπίας. Και ίσως σήμερα να μας φαίνεται περίεργο που ένα τέτοιο έργο έχει τις ρίζες του στην Γερμανία, όπου τα κινήματα του φεμινισμού και της χειραφέτησης ξεκίνησαν νωρίς – μόλις πρόσφατα έλεγα μισο-χιουμοριστικά σε γνωστό μου ότι δεν υπάρχει περίπτωση να ξεκινήσεις debate με Γερμανίδα και να νικήσεις. Όμως το εν λόγω έργο γράφτηκε την δεκαετία του ’70. Και εκείνη την εποχή, ακόμα και στον πλέον κοινωνικά ανεπτυγμένο Ευρωπαϊκό Βορρά, η γυναίκα είχε συγκεκριμένη θέση στην κοινωνία. Ας μην ξεχνάμε ότι ήταν μόλις εκείνη την δεκαετία που στις ΗΠΑ μια γυναίκα ονόματι Ruth Bader Ginsburg (1933 – 2020) ξεκίνησε αγώνα για τα ίσα δικαιώματα και των δύο φύλων.

Συνολικά, δηλαδή, πρόκειται για ένα πολύ καλό έργο. Και, κρίνοντας από τα γέλια των παιδιών στο κοινό και τον πιτσιρικά δίπλα μου που τρανταζόταν συνέχεια λες και γινόταν σεισμός, οι αντιδράσεις των μικρών θεατών επιβεβαιώνουν τα λεγόμενά μου. Μόνο προλάβετε, δύο παραστάσεις έχουν μείνει!

Παίζουν: Μικές Γλύκας, Βασιλική Διαλυνά, Μαριέλα Δουμπού, Φώτης Λαζάρου, Χριστίνα Μαριάνου, Αντώνης Χρήστου
Κείμενο: Volker Ludwig και Reiner Lücker
Διασκευή: Βασίλης Κουκαλάνι, Ιωάννα Λιούτσια, Δέσποινα Μιτσιάλη
Σκηνοθεσία: Βασίλης Κουκαλάνι
Τραγούδια: Άννη Θεοχάρη, Χαρά Γιαννούλα
Σκηνικά-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Επιμέλεια Κίνησης: Μαργαρίτα Τρίκκα
Συνεργάτης Σκηνοθεσίας: Ιωάννα Λιούτσια
Μουσική Επιμέλεια / Ενορχήστρωση: Κώστας Νικολόπουλος
Σχεδιασμός Φωτισμού: Γιώργος Αγιαννίτης
Ηχογράφηση, Μίξη, Παραγωγή μουσικής: Χρήστος Παραπαγκίδης
Θεατροπαιδαγωγοί: Δέσποινα Μιτσιάλη, Ιωάννα Λιούτσια
Βίντεο παραστάσεων: Γιάννης Κορολιόβ
Εικαστική επιμέλεια: 2yolk Branding & Design Agency
Υπεύθυνη Παραγωγής: Δέσποινα Πετρίδου
Βοηθός Παραγωγής: Λιάνα Γαβριήλ
Κατασκευή σκηνικού: Genti Kushi
Τεχνικός σκηνής: Rasoul Fattahi
Ηχολήπτης Ομάδας: Βασίλης Χρηστακέας
Creative Director – Επιμέλεια επικοινωνιακού υλικού: Νικόλας Αθανασιάδης
Στιχάκια και λεζάντες: Ηρώ Μπέζου, Ντίνα Καφτεράνη
Φωτογραφίες: Κατερίνα Διαμαντάκου, Ελισάβετ Βακόλα, Γιάννης Κορολιόβ
Σχεδιασμός ιστοσελίδας: Δημήτρης Δελλής, Loud Web Communications
Πρακτική Άσκηση ΕΚΠΑ: Λυδία Εμμανουηλίδου, Μαριάννα Καραστάθη
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Κάθε Κυριακή στις 14:30 μέχρι 31 Μαρτίου
Σύγχρονο Θέατρο
Ευμολπιδών 43, Κεραμεικός
Τηλ. 210 3464380

***********




I think I've said it before in my review of "Vassos and Vivi", I've known actor and director Vassilis Kukalani since the 5th grade, when we took Modern Greek together in Mrs. Kogiali's class. He showed his acting skills early, actually starting in the Greek drama club of the German School of Athens and which club was directed by the mathematics professor Stelios Papapetrou. (This club also produced other great talents, such as actress Thalia Matika.) Vassilis mainly played leading roles from Aristophanes' "The Birds" to shadow puppet theatre leading character Karagkiozis. Professionally, he already has an impressively illustrious career behind him. But what I admire most about him is that while he performed in a shocking performance the Syrian refugee in the 2016 film "Amerika Square", he has simultaneously created the theater group "The Laughter Guild" and staged children's plays. Vassilis is a huge talent with stunning skills and a mind decades ahead of his time.

Volker Ludwig is a German writer and director of the theater "Grips" in Berlin since 1972. Together with his brother, Rainer Hachfeld, he gave us "Mormolis" (German title: "Mugnog"), with which we all grew up who spent our childhood years in the 70s, when actors Christos Valavanidis and Tania Tsanaklidou played the roles of Ricky and Manda. Volker Ludwig's heroes are everyday children who are looking for the – in my opinion, at least – self-evident: The right to be themselves and to let their imagination and creativity run free, without norms, forms, restrictions, stereotypes and labels. That is why identifying with them is so easy.

In other words, Volker Ludwig is also a mind far ahead of his time and who has collaborated with Vassilis Kukalani several times. And when two such minds meet, only something extraordinary can come out. One such collaboration is "Let’s Call It Square" (German title: "Mannomann") which is performed at Sygchrono Theatro / Contemporary Theater (Eumolpidon 43, Kerameikos).

So when Vassilis suggested that I come to see "Let’s Call It Square", I accepted the invitation without a second thought.

The play tells the story of a working mother (Vassiliki Dialyna) who raises two children alone, the shy and maybe not so smart Markos (Mikes Glykas) and the dynamic tomboy Gina (Mariela Doumbou) who hates labels and stereotypes. The children also have a friend, Marianthi (Christina Marianou), who has accepted the prevailing view of society, that is thar the man is the master and the woman must obey. ("Gee, Gina, you want everything different!") One day, on the occasion of the new tenants of the apartment building who are expected to arrive, the owner and manager of the apartment building, Mr. Trygonis (Antonis Christou), asks the mother to settle down and tame her children, in order to restore order to the apartment building, otherwise she loses the apartment. In other words: She shall find a man. Whom she finds, in the face of her colleague, Fotis (Fotis Lazarou). Who turns out to represent exactly all these stereotypes that the children try to avoid. The neighbor Mrs. Ferma (Antonis Christou), a bagman (Antonis Christou) and Fotis's boss, Mr. Krotidis (Antonis Christou), also enter into the picture. And no, it's not a coincidence of names. Antonis Christou indeed plays a total of four roles.

Parenthesis. From a young age I was more interested in writing stories, drawing comics, doing imitations and playing with the neighborhood strays than playing sports and behaving like a lobotomized orangutan – this play touches my heart. A student of mine, when she was 12 or 14 years old, said to me, “It’s impossible that you don’t like soccer. You are a man." It's not the girl's fault, of course. This is what society has taught her to believe. But it is time to end these clichés. End of parenthesis.

Both Vassilis and Volker Ludwig who, together with Reiner Lücker, writes the text, boldly but also sensitively touch on a delicate subject for children, as the theme of the play is aimed at a pre-adolescent and adolescent audience.

As in "Mormolis" here, too, there is the grumpy neighbor and the adult who has forgotten what it's like to be a child and demands that the children play by his own rules - which is completely absurd, because by what logic do you ask a child to act like an age it hasn't reached yet? And, as in "Mormolis" ("One trembles the other / And the big one the big one...") there is one adult who is pressured by the other adult. Something that troubles the children, since the concept of "social hierarchy" is still completely unknown to them.

I will not dwell on individual interpretations. The "Laughter Guild" is a group, a single organism, and as a single organism they function. But the entire cast played with great appetite and crazy fun. (And, since this is my second time seeing the play, I have to say that all the actors performed better than the first time.) I loved the revolving set with the relatively simple decor. While the songs of the show are totally rousing!

It may be that the concept of "woman shall fear man" is more characteristic of an oriental and Mediterranean mentality. And it may seem strange today that such a play has its roots in Germany, where the feminism and emancipation movements started early – just recently I was half-humorously telling an acquaintance that there is no way you can start a debate with a German woman and win. But the play was written in the 70s. And at that time, even in the more socially developed European North, women had a specific position in society. And let's not forget that it was only in that decade that in the USA a woman named Ruth Bader Ginsburg (1933 – 2020) started a struggle for equal rights for both genders.

Overall, that is, the play is a very good one. And, judging by the laughter of the children in the audience and the kid next to me who kept shaking as if there was an earthquake, the reactions of the little spectators confirm my words. Just hurry up, only two performances remain!

Starring: Mikes Glykas, Vassiliki Dialyna, Mariela Doumbou, Fotis Lazarou, Christina Marianou, Antonis Christou
Text: Volker Ludwig and Reiner Lücker
Arranged by: Vassilis Kukalani, Ioanna Liutsia, Despina Mitsiali
Directed by: Vassilis Kukalani
Songs: Anni Theohari, Hara Giannoula
Sets-Costumes: Georgia Burda
Motion Editor: Margarita Trikka
Associate Director: Ioanna Liutsia
Music Editing / Orchestration: Kostas Nikolopoulos
Lighting Design: Giorgos Agiannitis
Recording, Mixing, Music Production: Christos Parapagkidis
Theater teachers: Despina Mitsiali, Ioanna Liutsia
Performance video: Yannis Koroliov
Image editing: 2yolk Branding & Design Agency
Production Manager: Despina Petridou

Production Assistant: Liana Gavriil
Set construction: Genti Kushi
Stage Technician: Rasoul Fattahi
Group Sound Engineer: Vassilis Christakeas
Creative Director – Editing of communication material: Nikolas Athanasiadis
Lyrics and subtitles: Iro Bezou, Dina Kafterani
Photos: Katerina Diamantakou, Elisavet Vakola, Yiannis Koroliov
Website design: Dimitris Dellis, Loud Web Communications
Internship EKPA: Lydia Emmanuilidou, Marianna Karastathi
Performance days and hours: Every Sunday at 14:30 until March 31
Sygchrono Theatro (Contemporary Theatre)
43 Evmolpidon, Keramikos
Tel. 210 3464380