Είδαμε την παράσταση Το Ακρωτήρι στο θέατρο Ιλίσια

Γράφει η Λένα Σάββα

Το έργο του Αμερικανού συγγραφέα Sharr White, ένα από τα πιο επιτυχημένα της Off Broadway σκηνής, που έχει αποσπάσει πολυάριθμες διακρίσεις, έρχεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε μετάφραση Νικηφόρου Βαλτινού και σκηνοθεσία Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλου.

Σ' ένα ρόλο-σταθμό της καρ ιέρας της η Μαρία Ναυπλιώτου, υποδύεται την Τζουλιάνα, μια επιτυχημένη νευρολόγο η οποία σ' ένα συνέδριο καταρρέει κι από κει αρχίζει η πτώση.
Από κει αρχίζει όμως ή πρέπει να πάμε αρκετά χρόνια πριν γιατί όπως είπε κάποιος σοφός "το ξαφνικό έχει μακρά περίοδο προετοιμασίας;".

"Σαν να πονάει τόσο πολύ που έχει υπερβεί τον πόνο και στέκεται πάνω από τον εαυτό του και τον κοιτάζει να πονάει. Το να χάνεις ένα παιδί είναι σαν αυτό.Χίλια μικρά κοψίματα."

Παρ' όλη την πρόοδο της επιστήμης, εκείνο που έχει βρεθεί μέχρι τώρα για την άνοια, είναι ο σταδιακός θάνατος των νευρώνων. Μήπως όμως είναι η πλήρης άρνηση να αναλογιστούμε τη ζωή μας και τα λάθη μας κι έτσι κάνουμε αποκοπή από ότι μας συνδέει μ' αυτά και αρχίζουμε μια εναγώνια προσπάθεια να ξαναγυρίσουμε εκεί που έγινε το λάθος και να πάρουμε τη ζωή μας από την αρχή φτιάχνοντας ένα πιο ανακουφιστικό σενάριο;

"Αρχίζει να μ' επισκέπτεται αυτό το γνώριμο συναίσθημα πως μετανοιώνω."

Σημαντικό αβαντάζ της παράστασης είναι η κίνηση του Αυγουστίνου Κούμουλου, απόλυτα συντονισμένη με τις ψυχικές μεταπτώσεις της ηρωίδας και με τις αλλαγές των πλάνων της υπόθεσης. Θα μπορούσε κανείς με μόνη την κίνηση και την εκφραστική δεινότητα των πρωταγωνιστών, να καταλαβαίνει χωρίς να ακούει.

Συνταρακτική η ερμηνεία της Μαρίας Ναυπλιώτου μας μύησε με κάθε επώδυνη λεπτομέρεια στα στάδια της άνοιας, στα άδυτα του σκοτεινού εσωτερικού κόσμου, όταν θολώνει η διάνοια κι αρνείται η ψυχοσύνθεση να ξέρει και να θυμάται. Η Μαρία Ναυπλιώτου έπαιξε με το σώμα, με το πρόσωπο και με το βλέμμα, επιτυγχάνοντας άπταιστα την ψυχολογία ενός ανθρώπου που χάνει την συνείδηση του, την ταυτότητα του, τις αναμνήσεις του.

Ο χώρος της σκηνής είναι άδειος. Η αφαιρετικότητα της Ηλένιας Δουλαδίρη που επιμελήθηκε τα σκηνικά και τα κοστούμια, αποτυπώνει το νοητικό άδειασμα.Κάτι χάνεται εδώ, κάτι αρχίζει να λείπει και στα κενά τρυπώνει η αγωνία σε μια αδιέξοδη προσπάθεια να τα καλύψει.

Η μουσική του Πάνου Γκίνη αρχίζει με κάτι σαν ήχο από σταγόνες που πέφτουν πάνω σε σκληρή επιφάνεια. Η σταγόνα δεν είναι η αρχή κάθε καταιγίδας; Η μουσική σιγά σιγά διεισδύει, ανιχνεύει, ψάχνει την αλήθεια.

Εξαιρετικός ο Δημήτρης Αλεξανδρής στον ρόλο του συζύγου, ισορροπεί ανάμεσα στον θυμό, τον πόνο και την κατάρρευση και μας δίνει ανάγλυφη την εικόνα ενός ανθρώπου που αν και γιατρός, δεν είναι έτοιμος για αυτή την κατάσταση. Και ποιος είναι έτοιμος άραγε ποτέ; Στη σκηνή της κατάρρευσης του ο Αλεξανδρής είναι βαθιά συγκινητικός, βαθιά ανθρώπινος.

Ο Οδυσσέας Παπασπηλιόπουλος χτίζει αργά και μεθοδικά την πορεία της υπόθεσης, ακολουθώντας ευλαβικά το σενάριο και ντύνοντας την ατμόσφαιρα με μυστήριο που κάνει την πραγματικότητα να φαίνεται ψεύτικη σε αντίθεση με την ψευδαίσθηση που μοιάζει τόσο αληθινή.
Υφαίνει αριστοτεχνικά την αποδόμηση και ταυτόχρονα με έντεχνο τρόπο επιτρέπει στην αλήθεια να αρχίσει να αναδύεται.
Αγγίζει με μεγάλη ευαισθησία το δύσκολο θέμα της άνοιας και το διαχειρίζεται με ευγένεια και λεπτότητα.Ειναι εμφανής η διακριτικότητα κι από κάτω μια δυναμική γραμμή με άποψη και θέση.
Θα έλεγα ότι η δουλειά του διακατέχεται από έμπνευση και προσθέτει ένα συν στις προηγούμενες επιτυχημένες σκηνοθεσίες του.

Υπάρχει στην ψυχοθεραπεία και γενικότερα στην εναλλακτική ιατρική ένας όρος που ονομάζεται διορθωτική εμπειρία. Στη διαδικασία αυτή γίνεται μια προσπάθεια οι καταγραμμένες μνήμες να μεταβληθούν, να αφαιρεθεί από αυτές το τραγικό και καταστροφικό στοιχείο και να δοθεί μια νέα αίσια κατάληξη. Το υποσυνείδητο, καθώς δεν αντιλαμβάνεται τη διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και το ψέμμα, πείθεται με τη νέα πραγματικότητα κι αρχίζει πλέον να λειτουργεί από τη θέση της λύσης κι όχι από τη θέση του προβλήματος.
Η νεαρή κοπέλα στο Ακρωτήρι παίζει αυτόν ακριβώς τον θεραπευτικό ρόλο για τη Τζουλιάνα. Κι εκεί αρχίζει να φαίνεται ένα φως στο τούνελ. Το φως της ελπίδας.

"Παρ' ότι ο θάνατος των νευρώνων εξακολουθεί να συμβαίνει, η ελπίδα μας είναι ότι επιβραδύνεται ή και ότι σταματάει ακόμα."

Στο θέατρο Ιλίσια είδαμε μια πολύ δυνατή παράσταση για ένα θέμα που στις μέρες μας έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις.
Μια παράσταση που θέλει να μας πει ότι δεν αφήνουμε τίποτα στην τύχη και θεραπεύουμε τα τραύματα μας για να μη βρεθούμε στη δυσάρεστη θέση κοιτάζοντας κάποια στιγμή πίσω, να παγώσουμε τον χρόνο να κάνουμε αποκοπή, να ακινητοποιηθούμε, σαν τη γυναίκα του Λωτ.
Το Ακρωτήρι είναι μια δυνατή και πολύ σημαντική σκηνοθετικά, ερμηνευτικά και θεματικά, θεατρική εμπειρία!

https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/to-akrotiri/