Είδαμε την παράσταση Μαζί στο θέατρο Altera Pars

Γράφει η Λένα Σάββα

Μια τρυφερή κι ευαίσθητη ιστορία παρακολουθήσαμε σε ένα από τα ωραία θέατρα της Αθήνας το Altera Pars. Μια ιστορία που βάζει πολλά ερωτήματα, θέτει μεγάλα διλήμματα κι απαντάει, αφήνοντας χώρο στον θεατή, να δώσει κι αυτός τη δική του απάντηση και λύση. Δεν εννοώ με διάδραση αλλά με ευγενική συμπερίληψη.
Τι σημαίνει φυσιολογικός και πόσο φυσιολογικοί είμαστε όλοι εμείς; ρωτάει ο συγγραφέας Φάμπιο Μάρρα μέσα από το έργο του.
Τι είναι η νοητική αναπηρία; Κάτι που κάνει έναν άνθρωπο να συμβιώνει δύσκολα με τους άλλους; Ενέχει περιθωριακότητα; Επικινδυνότητα;
Είναι ένα θέμα ταμπού που πρέπει να παραμείνει μέσα σε αυστηρά οικογενειακά πλαίσια;

Ο Πέτρος Νάκος σκηνοθετεί με ευαισθησία το έργο του Φάμπιο Μάρρα στην άρτια μετάφραση του από την Μαρία Χατζηεμμανουήλ, αγγίζοντας με εξαιρετική λεπτότητα τα πρόσωπα της ιστορίας και βαδίζοντας με συγκινητική ενσυναίσθηση μέσα στις ψυχικές τους διαδρομές. Η σκηνοθετική του γραμμή είναι λιτή και διάφανη. Ακόμα και τα κρυμμένα μυστικά των ηρώων, λάμπουν μ' έναν τρόπο μιας προδιαγεγραμμένης πορείας προς την κάθαρση. Όλα είναι στη θέση τους και η ροή κυλάει απρόσκοπτα, χωρίς τίποτα περιττό.

Η μητέρα Ιζαμπέλα είναι μια συνταρακτική Μίνα Χειμώνα. Με μια ερμηνεία στιβαρή, " γεμάτη", γίνεται η γυναίκα που όλοι έχουμε συναντήσει τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας. Το μεγάλο ατού της ηθοποιού σ' αυτή την παράσταση, είναι ότι παίζει σε δύο επίπεδα. Το εξωτερικό είναι μια αγέρωχη, ανέκφραστη γυναίκα, που με το επιφανειακά σκληρό κι αυστηρό προφίλ της, προσπαθεί να κρατήσει τις ισορροπίες. Δεν είναι εύκολο να ζεις με άτομο με αναπηρία. Χρειάζεται καθημερινός και συνεχής συντονισμός με ένα πεδίο που ουσιαστικά το ανακαλύπτεις κάθε μέρα. Συνήθως τίποτα δεν είναι προβλέψιμο.
Το δεύτερο επίπεδο της ηθοποιού είναι το τσακισμένο από τον πόνο κομμάτι της που το κρατά καλά κρυμμένο αλλά παραμένει και φανερό ταυτόχρονα. Κι εκεί βρίσκεται η μεγάλη αξία της ερμηνείας της.

Η Ιζαμπέλα λοιπόν ζει με τον γιο της Μικέλε, άτομο με νοητική αναπηρία. Βλέπουμε τις καθημερινές δυσκολίες, την προσπάθεια της -όχι πάντα επιτυχημένη- να επικοινωνήσει μαζί του, την απεγνωσμένη της επιθυμία να τον εντάξει, όσο είναι δυνατόν, μέσα σ' ένα πλαίσιο κανονικότητας.

Μέχρι που επιστρέφει μετά από δέκα χρόνια απουσίας η κόρη της οικογένειας, Σάντρα, και η "κανονικότητα" σπάει σε χίλια κομμάτια. Τα πάντα ανατρέπονται και η ήσυχη ρουτίνα της Ιζαμπέλας και του Μικέλε εξαφανίζεται.
Ωστόσο μια πέτρα σε μια ήσυχη λίμνη δεν είναι πάντα κάτι αρνητικό. Η αναταραχή που προκαλείται, φέρνει στην επιφάνεια όλα αυτά που χρόνια ζητούσαν κάθαρση, όλα αυτά που απαιτούσαν εξυγίανση. Και πάντα ή σχεδόν πάντα, μετά την αναταραχή, εγκαθίστανται νέες ισορροπίες.
Στην ιστορία του Μάρρα το "μαζί" από σκληρό κι απομονωμένο, γίνεται μαλακό, τρυφερό, συμπεριληπτικό, γίνεται "μαζί μπορούμε", γίνεται κατανόηση και αποδοχή και θεραπεία.

Ο Ηλίας Τσούμπελης, μας πείθει ότι είναι άτομο με νοητική αναπηρία κι αυτό είναι συγκλονιστικό. Νομίζεις ότι έτσι γεννήθηκε, ότι η ίδια η παράσταση συμπεριλαμβάνει ένα τέτοιο άτομο για να ερμηνεύσει τον εαυτό του. Ο νεαρός ηθοποιός μας γοήτευσε, μας συγκίνησε, μας έκανε να τον αγαπήσουμε κι αυτό συνιστά μια επιτυχημένη ερμηνεία.

Ως αδελφή του Μικέλε η Αγγελική Κοντού κινείται ανάμεσα στην αγάπη για τον αδελφό της και στον πόνο από την παραμέληση από τη μητέρα της χάριν του γιου. Υπάρχουν θύματα σε μια οικογένεια με άτομο νοητικής αναπηρίας και η Κοντού αυτό μας το δίνει ανάγλυφα. Η μητέρα επικεντρωμένη στο ανάπηρο παιδί, παραμέλησε, προφανώς άθελα της, αλλά και ηθελημένα ίσως, κάνουμε τραγικά λάθη ως γονείς, την κόρη της που είχε κι αυτή ανάγκες. Η Σάντρα είναι ένας ρόλος κομβικός, που καθορίζει την έκβαση της ιστορίας, είναι η πέτρα μέσα στη λίμνη και η Αγγελική Κοντού με μια στέρεη όσο κι ευαίσθητη ερμηνεία δίνει με μοναδικό τρόπο το συναισθηματικό της δίλημμα ανάμεσα στο θυμό και την αγάπη.

Μια ευχάριστη και δροσερή νότα της παράστασης, είναι η Χαρά Νικολάου στο ρόλο της κοπέλας που πάει σε συνέντευξη για δουλειά και της νοσοκόμας. Φρέσκια, πρόσχαρη, αφελής και γκαφατζού, μα ευαίσθητη και φροντιστική όταν χρειάζεται, μ' ένα μαγικό ραβδάκι, αφαιρεί από την παράσταση όλο το βάρος της και συμβάλλει με τον δικό της τρόπο στις καινούργιες ισορροπίες της οικογένειας. Γίνεται μέρος του "μαζί" όχι κυριολεκτικά μα ουσιαστικά.
Γιατί το μαζί, δεν απαιτεί πάντα συνεχή σωματική παρουσία. Κάποιες φορές εκφράζεται με φροντίδα και στοργή από άτομα που έχουν ένα σύντομο πέρασμα από τη ζωή μας!

Η παράσταση Μαζί έχει το δυναμικό να μας ευαισθητοποιήσει απέναντι σε άτομα με νοητικές αναπηρίες και σε όσους τα περιβάλλουν. Είναι μια παράσταση-σχολείο που πρέπει να φοιτήσουμε για να καλλιεργήσουμε την ανθρωπιά και την ενσυναίσθηση μας. Για να βαθύνουμε και να επεκτείνουμε την ικανότητα μας για συντροφικότητα κι αυτό είναι που την κάνει μια σπουδαία παράσταση!

https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/mazi-theatro-altera-pars/