Είδαμε την παράσταση Όταν έκλαψε ο Νίτσε του Ίρβιν Γιάλομ στο θέατρο Πορεία

Ή
όταν οι ερμηνείες γίνονται ισάξιες με ένα σπουδαίο κείμενο!

Γράφει η Λένα Σάββα

Ο Ίρβιν Γιάλομ είναι Αμερικανός ψυχοθεραπευτής και συγγραφέας, ομότιμος καθηγητής ψυχιατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ και συνεργάτης του Rollo May. Αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους εν ζωή εκπροσώπους της υπαρξιακής σχολής ψυχοθεραπείας. Έγραψε πολλά και σημαντικά βιβλία ένα εκ των οποίων είναι το ομότιτλο της παράστασης.

"Υπάρχει μεγάλη απόσταση από το να γνωρίσεις κάτι με το μυαλό σου και το να το γνωρίσεις συναισθηματικά."

Φρειδερίκος Νίτσε: Μεγάλος Γερμανός φιλόσοφος, ποιητής, συνθέτης και φιλόλογος. Έγραψε κριτικά δοκίμια πάνω στη θρησκεία, την ηθική, τον πολιτισμό, τη φιλοσοφία και τις επιστήμες. Επηρεάστηκε από τους Σοπενχάουερ, Ηράκλειτο, Δαρβίνο, Παρμενίδη, Πρωταγόρα, Σπινόζα, Ζωροάστρη, Γέιτς, Πλάτωνα, Αριστοτέλη, Βολταίρο, Θουκυδίδη, Αισχύλο, Ντοστογιέφσκι.

"Γίνε αυτό που είσαι".

Η παράσταση Όταν έκλαψε ο Νίτσε αποτελείται από άντρες, ωστόσο η γυναικεία παρουσία είναι έντονη και διάχυτη παντού. Οι γυναίκες ερμηνεύονται από τους άντρες βάζοντας μια μάσκα με κοντάρι μπροστά στο πρόσωπο τους, ένα πρωτότυπο σκηνοθετικό εύρημα.
Η ύπαρξη του αφηγητή που στο έργο είναι ο νεαρός ακόμα Σίγκμουντ Φρόιντ, φίλος του Μπρόιερ, είναι συμπληρωματική και αφηγηματική.

"Στο κείμενο των ονείρων μας, μπορεί κανείς να διαβάσει όλη την προϊστορία της ζωής μας."

Ο Νίτσε μετά την εγκατάλειψη του από την Λου Σαλομέ βρίσκεται σε απόγνωση.Έρχεται στο γιατρό Μπρόιερ για να τον βοηθήσει. Ο Μπρόιερ ήδη ενημερωμένος από την Λου Σαλομέ για την κατάσταση του Νίτσε δέχεται. Ωστόσο αντιλαμβάνεται ότι δεν είναι ένας εύκολος ασθενής και ούτε θα είναι βατή η διαδικασία. Ο Νίτσε έχει τις αντιστάσεις του, τις πεποιθήσεις του και είναι κλειδωμένος.
Ο Μπρόιερ αντιμετωπίζει κι αυτός πρόβλημα με μια ασθενή του την Μπέρθα, την οποία έχει ερωτευτεί και του έχει γίνει έμμονη ιδέα.

"Μερικές φορές σκέφτομαι τους πονοκεφάλους μου σαν οδύνες εγκεφαλικού τοκετού."

Οι συνεδρίες αρχίζουν και οι ρόλοι μοιάζουν να είναι ξεκάθαροι. Θεραπευόμενος Νίτσε- θεραπευτής Μπρόιερ.
Αναπτύσσεται μια πιο οικεία σχέση ανάμεσα στους δύο άντρες με δείγματα οικειότητας.
Ο Νίτσε αρχίζει να εμπιστεύεται τον Μπρόιερ κι εκείνος το ίδιο. Η θεραπεία ρέει από τον ένα στον άλλο μ' ένα τρόπο μαγικό που μόνο η ψυχανάλυση μπορεί να επιτελέσει.

"Οι φόβοι μας δεν γεννιούνται στο σκοτάδι.Βρίσκονται πάντα εκεί, αλλά τους κρύβει το φως της μέρας σαν τ' αστέρια. Να ζεις σημαίνει να βρίσκεσαι σε κίνδυνο."

Η σκηνοθεσία των Καραζήση-Χατζόπουλου είναι καθ' εξοχήν προσωποκεντρική και δίνει βαρύτητα στο κείμενο του Γιάλομ και στις ερμηνείες. Ο λόγος του Γιάλομ κυλάει σαν νερό και κρατάει τον θεατή σε μια συνεχή εγρήγορση. Οι ερμηνείες των Αβαρικιώτη-Κότσιφα είναι συναρπαστικές και καθηλώνουν. Μια φιλοσοφική-ψυχαναλυτική τιτανομαχία, ένας ερμηνευτικός μαραθώνιος που συγκλονίζει, ιδιαίτερα όσους από μας είχαμε διαβάσει το βιβλίο. Ίσως η καλύτερη θεατρική μεταφορά βιβλίου που έχω δει, και που είναι η δουλειά της συγγραφέως και ψυχοθεραπεύτριας Ευαγγελίας Ανδριτσάνου.

Ο Νίτσε, ένας μοναχικός, ιδιόρρυθμος φιλόσοφος, εμφανίζεται εδώ ένας βαθιά κουρασμένος άνθρωπος απο τις αρρώστιες του αλλά με τεράστιο πνευματικό ανάστημα. Αυτή την διπλή πτυχή ο Αβαρικιώτης την εκφράζει με όλο το πάθος και την ερμηνευτική δεινότητα που τον διακρίνει. Η φωνή του με τις άπειρες διακυμάνσεις της είναι ένα από τα δυνατά ερμηνευτικά του όπλα.
Ο Γιάννης Κότσιφας ως Μπρόιερ δίνει μια στιβαρή ερμηνεία που φέρει μέσα της σαν μυστικό πολύτιμο την ευαισθησία και την ευαλωτότητα του.
Ο Μάνος Βαβαδάκης ως Φρόιντ και αφηγητής είναι εκφραστικός με ευέλικτη κίνηση, ζωντανή αφήγηση και άψογο συντονισμό με τους υπόλοιπους.

"Για να δυναμώσεις πρέπει να βυθίσεις τις ρίζες σου στο τίποτα και να μάθεις να αντιμετωπίζεις την πιο μοναχική μοναξιά."

Η παράσταση Όταν έκλαψε ο Νίτσε δίνει με άριστο τρόπο το βιβλίο του Γιάλομ αφενός κι αφετέρου αποτελεί από μόνη της μια εξαιρετική παράσταση κατά την οποία απολαμβάνεις φιλοσοφία, ψυχανάλυση και δυνατές ερμηνείες!

https://www.ticketservices.gr/event/theatro-poreia-otan-eklapse-o-nitse/?lang=el