Γράφει η Λένα Σάββα

Το θέατρο Εκστάν, ο ζεστός και φιλόξενος αυτός θεατρικός χώρος, είναι γνωστός για τις ποιοτικές και υψηλών προδιαγραφών παραστάσεις του, χρόνια τώρα. Με συνέπεια και πάθος, οι δύο ιδρυτές του ο Γιάννης Σταματίου και η Ελένη Παπαχρηστοπούλου υπηρέτησαν το θέατρο και τώρα που ο μεγάλος ηθοποιός και σκηνοθέτης Γιάννης Σταματίου "αποχώρησε" συνεχίζει η σύντροφος του με τον ίδιο ζήλο και την ίδια αισθητική. Το θέατρο αυτό συνεργαζόταν και συνεργάζεται με τον Γάλλο σκηνοθέτη με πανευρωπαϊκή καριέρα Ζαν-Πωλ Ντενιζόν στον οποίο το 2019 για την σκηνοθεσία του στις Καρέκλες του Ιονέσκο, απονεμήθηκε το βραβείο σκηνοθεσίας από την Ένωση Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου. Είχα την τύχη να δω αυτή την παράσταση με τον Γιάννη Σταματίου και την Ελένη Παπαχρηστοπούλου που ήταν συγκλονιστικοί.

Για δεύτερη χρονιά φέτος παρουσιάζεται το έργο της Μαργκερίτ Ντυράς σε σκηνοθεσία του Ντενιζόν και μετάφραση-διασκευή της Ελένης Παπαχρηστοπούλου με την ίδια και τους Πέτρο Αποστολόπουλο, Λουκία Λαγού και Λουκά Τζιάννη.

Η Μαργκερίτ Ντυράς Γαλλίδα συγγραφέας και σκηνοθέτης, υπήρξε μέλος της Γαλλικής Αντίστασης και για αυτό στάλθηκε στο ναζιστικό στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπούχενβαλντ της Γερμανίας απ' όπου μετά βίας επέζησε. Ήταν ακτιβίστρια για τα δικαιώματα των γυναικών. Γνωστά της έργα Χιροσίμα αγάπη μου, η Αγγλίδα ερωμένη, ο εραστής κλπ.

Το έργο της Μέρες ολόκληρες στα δέντρα είναι ένα δραματικό, βαθιά ανθρώπινο έργο που κάνει κατάδυση μέσα από την σχέση μάνας και γιου, στην συγκρουσιακή και αντιφατική ανθρώπινη ψυχοσύνθεση.

Μια πλούσια κι επιτυχημένη κατά κόσμον γυναίκα, ταξιδεύει δώδεκα ώρες για να δει το γιο της μετά από πέντε χρόνια.
Ο γιος είναι το αντίθετο του επιτυχημένου. Τζογαδόρος που τραγουδάει και χορεύει σ' ένα νυχτερινό κλαμπ και συζεί με μια νεαρή πόρνη.
Η Ντυράς εδώ εξετάζει σε βάθος την έννοια της επιτυχίας. Τι είναι τελικά; Η απόκτηση πλούτου και υλικών αγαθών; Φέρνει ευτυχία κι ευημερία;
Η μητέρα ο γιος και η νεαρή πόρνη γυρίζουν όλοι μαζί γύρω από το νόημα της ζωής που κι αυτό προσπαθεί να βρει τη θέση του, μια βάση να ακουμπήσει.
Η Ντυράς τοποθετεί απέναντι τον πλούτο και τη φτώχεια, την επιτυχία και την αποτυχία και το χάσμα ανάμεσα τους αργά και σταδιακά το αποδομεί, χτίζοντας την αλήθεια.

"Πρέπει να είμαι συνεχώς απασχολημένη.Να μη σκέφτομαι.Διαφορετικά, φοβάμαι."

Μέσα από την συνάντηση μητέρας-γιου γίνεται μια αναδρομή στο παρελθόν.Λάθη, παραλείψεις κι αμέλειες, άγνοια σχεδόν καταστροφική. Όμως η Ντυράς αφήνει να διαχέεται σ' όλο το έργο σαν ένα δροσερό αεράκι, η προσωπική ευθύνη. Έγιναν λάθη από τους άλλους αλλά για πόσο θα τους επιτρέπουμε να καθορίζουν τη δική μας ζωή;
Ο γιος από μικρός έμενε μέρες ολόκληρες πάνω στα δέντρα προσπαθώντας να ξετρυπώσει φωλιές πουλιών. Ευτυχία είναι να κάνεις αυτό που αγαπάς ή να ακολουθείς τις κοινωνικές επιταγές; Ή μήπως μια ισορροπημένη κατάσταση αναμεσά τους; Κι αν κανείς επιλέξει να μην ακολουθήσει την πεπατημένη, πόσο μπορεί να υποστηρίξει αυτή την επιλογή; Το οικογενειακό του περιβάλλον είναι σε θέση να τον υποστηρίξει σ' αυτό;

"Στα επτά είχα ήδη καταλάβει τι θέλατε από μένα. Να γίνω ένας κύριος. Δεν μου ταίριαζε."

"Επειδή κοιμόσουν και δεν ήθελες να πας σχολείο κι επειδή εγώ σ' άφηνα να κοιμάσαι για αυτό έκλαιγα. Αν όλα τα παιδιά κοιμόταν και δεν τα ξυπνάγαμε, ο κόσμος θα κατέρρεε."

Γονεϊκή ανοχή από αδυναμία, έλλειψη ορίων, αγάπη που δεν ξέρει πώς να γίνει λειτουργική.

Η Ελένη Παπαχρηστοπούλου με την ιδιαίτερη εκ των έσω ερμηνεία της, δίνει συνταρακτικά την μάνα του Ζακ, τη γυναίκα που μαστίζεται από εσωτερικές συγκρούσεις και τραγικές αντιφατικότητες. Οικεία και ταυτόχρονα μακρινή, στοργική μα και σκληρή, δίνει μια συγκινητική, καθηλωτική ερμηνεία καθώς ο ρόλος της είναι ο πυρήνας του έργου. Οι κινήσεις των χεριών και τα βλέμματα της φτιάχνουν ένα ιδιαίτερα εκφραστικό πορτραίτο.

Ο Πέτρος Αποστολόπουλος ως γιος γίνεται κάποιες φορές σπαρακτικός. Ένας βαθιά κρυμμένος πόνος, μια πυώδη πληγή τον μετατρέπει σ' έναν αντιδραστικό και σκληρό άντρα με καταστροφικούς εθισμούς κι αυτό το δίνει ανάγλυφα.

Ενδιαφέρουσα η σκηνοθετική ή συγγραφική προσέγγιση της Μαρσέλ στην ερμηνεία της Λουκίας Λαγού. Σεμνή, συνεσταλμένη, συναισθηματική αλλά πόρνη. Εντυπωσιακά αντιφατικός ο ρόλος τον οποίο η Λουκία Λαγού ερμήνευσε με ευαισθησία κι εκφραστικότητα.

Πολύ καλή και φυσική η σκηνική παρουσία του Λουκά Τζιάννη στον μικρό ρόλο του μπάρμαν.

Η σκηνοθεσία του Ντενιζόν αναδεικνύει το έργο της Ντυράς μέσα από τα πρόσωπα της και μέσα από μεγεθυντικούς φακούς, πολλές φορές και παραμορφωτικούς καθρέφτες, τονίζει τις ιδιαιτερότητες και τις αδυναμίες τους. Υπογραμμίζει τα αδιέξοδα τους και μοιάζει σαν να τους βάζει να χορεύουν σ' ένα φαύλο κύκλο, αφήνοντας ένα ελάχιστο περιθώριο διαφυγής. Εκεί η Ντυράς και κατ' επέκταση ο Ντενιζόν τους χαρίζουν την ευχέρεια μιας κάποιας επιλογής βασισμένης στην ελεύθερη βούληση τους. Θα θελήσουν έστω λίγο να αλλάξουν μετά το τέλος του έργου; Γιατί όλα......συνεχίζονται.

Το Μέρες ολόκληρες στα δέντρα είναι μια εξόχως αξιόλογη παράσταση που έχει να δώσει πάρα πολλά.
Βρίθει μηνυμάτων κι ανήκει σε αυτό που ονομάζω θέατρο που σε εξελίσσει δηλαδή αληθινό θέατρο!!

https://www.ticketservices.gr/event/ekstan-meres-oloklires-sta-dentra/?lang=el