“Το χριστουγεννιάτικο διήγημα του Παπαδιαμάντη που ζεσταίνει και τις πιο παγωμένες καρδιές”

Ο “Έρωτας στα χιόνια” είναι ένα χριστουγεννιάτικο διήγημα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, που εντάσσεται στα λεγόμενα “ερωτικά” του. Πρόκειται για την εξιστόρηση του έρωτας ενός γέρου άντρα, του μπαρμπά-Γιαννιού, για την γειτόνισσα του. Και όπως σε όλες τις ιστορίες του Παπαδιαμάντη, έτσι και σε αυτή, μας μιλά για έναν μονόπλευρο, αντρικό έρωτα, γεμάτο ρομαντική μελαγχολία και βουκολική αίγλη. Ο Κοσμάς Κονδύλης, παίρνει, λοιπόν, την πρωτοβουλία και ανεβάζει το ολιγοσέλιδο αυτό διήγημα του αγαπημένου συγγραφέα, με την ομορφότερη γλώσσα και τα πιο κρυφά νοήματα, στη σκηνή του “Εργοταξίου”, σε δραματουργική επεξεργασία, σκηνοθεσία και ερμηνεία δική του.

            Το εν λόγω διήγημα του Παπαδιαμάντη, είναι αλήθεια, ότι δεν είναι από τα πιο γνωστά. Δεν υστερεί, όμως, σε τίποτα από τα υπόλοιπα του συγγραφέα, αφού συνδυάζει τα γνωστά σε όλους γλωσσολογικά και υφολογικά στοιχεία του. Έτσι, είναι γραμμένο σε μια καθαρεύουσα που συνοδεύεται από μια πληθώρα ιδιωματισμών που λειτουργούν προσδιοριστικά ως προς την ταυτότητα του κάθε ήρωά του. Ως εκ τούτου, μόνο από τη γλώσσα, αλλά και τα ελάχιστα στοιχεία που μας παραθέτει ο συγγραφέας, καταλαβαίνουμε από τη πρώτη στιγμή ότι ο μπαρμπά -Γιαννιός δεν είναι ακριβώς ο ήρωας που θα περιμέναμε. Αντίθετα, είναι ένας ήρωας λαϊκός, της “πιάτσας”, με πολλές εμπειρίες και ακόμα περισσότερες απογοητεύσεις, που έχει μείνει σε αυτό τον κόσμο μόνος και φτωχός. Μέσα στη καρδιά του χειμώνα, περνά κάθε μέρα από το σπίτι της γειτόνισσας του και της τραγουδά τον έρωτα του μέσα στο χιόνι. Ούτε, όμως, και αυτή είναι η νύμφη του δάσους, η νεράιδα, που θα περιμέναμε να περιγράφει ο Παπαδιαμάντης με την πένα του. Αντίθετα, είναι μια γυναίκα που ασχολείται με το εμπόριο, πολυλογού και σκληρόπετση. Παρ' όλα αυτά, μέσα από την περιγραφή του αδιέξοδου έρωτα του μπαρμπά-Γιαννιού για μια τέτοια γυναίκα, ο Παπαδιαμάντης καταφέρνει να ζεστάνει τις καρδιές μας, μεταφέροντας το πιο γλυκό και τρυφερό μήνυμα, ότι όλοι αξίζουν μια ευκαιρία στην αγάπη.

            Όλα τα παραπάνω αποκρυσταλλώνονται με τον καλύτερο τρόπο μέσα από τη σκηνοθεσία και την ερμηνεία του Κοσμά Κονδύλη, ο οποίος -προς τιμήν του- δεν αλλοίωσε ούτε λέξη από το πρωτότυπο κείμενο, αναδεικνύοντας την ομορφιά και την τέχνη της γλώσσας του Παπαδιαμάντη. Αλλά και η προσέγγιση του ήρωά του δεν υπολείπεται σε τρυφερότητα και κατανόηση. Πράγματι, ο Κοσμάς Κονδύλης προσεγγίζει με περίσσια αγάπη το ρόλο του μπαρμπά-Γιαννιού και τον φέρνει μπροστά στα μάτια μας με όλη τη λαϊκότητα, την αυθεντικότητα και τον αυθορμητισμό του. Μέσα σε ένα πολύ λιτό σκηνικό, το οποίο ωστόσο καταφέρνει να αποτυπώσει τη βουκολικότητα της Παπαδιαμαντικής ατμόσφαιρας και το χιονισμένο τοπίο της ελληνικής υπαίθρου, ο μπαρμπά-Γιαννιός παίρνει σάρκα και οστά και μας αφηγείται ο ίδιος τον έρωτα του για την κακότροπη γειτόνισσα, που τον σνομπάρει και τον αγνοεί. Μέσα από την ιστορία του μας περνά ένα ηχηρό μήνυμα, πιο επίκαιρο από ποτέ, για την ανθρώπινη μοναξιά και τον κοινωνικό αποκλεισμό που συγκρούεται με την ανάγκη του ανθρώπου να αγαπά και να αγαπιέται. Αυτός είναι και ο λόγος που το μοιραίο τέλος του ήρωα απηχεί κάτι από τα νοήματα του κλασσικού παραμυθιού “Το κοριτσάκι με τα σπίρτα”. Μια υπέροχη παράσταση, φτιαγμένη από ποίηση, σεβασμό και αγάπη προς τον άνθρωπο, παρά τα ελαττώματα ή τα λάθη του. Η ερμηνεία, δε, του Κονδύλη απογειώνει αυτόν τον μοναδικό χαρακτήρα, δημιουργώντας στο θεατή την πιο οικεία αίσθηση.

Τεχνοχώρος Εργοτάξιον (Διογένους 1, Άγιος Δημήτριος, πλησίον μετρό Δάφνης, 6983930220)

Διάρκεια: 60'

Σκηνοθεσία-Σκηνικός χώρος-Ερμηνεία: Κοσμάς Κονδύλης

Σχεδιασμός φωτισμών: Γιάννης Καραλιάς

Επικοινωνία: Art and media zone | Γιώργος Κάλτσας

Παραστάσεις: Δευτέρα και Τρίτη στις 21:15 μέχρι τις 17/03

Εισιτήριο: 10 ευρώ (κανονικό), 5 ευρώ (μειωμένο)