Πώς νιώσατε όταν μάθατε ότι θα παίξετε στους δύο πρωταγωνιστικούς ρόλους του έργου του Τενεσί Ουίλιαμς; Τι σας τράβηξε στο έργο;

Στέλιος: Όταν ανακάλυψα «Το Έργο των Δύο Χαρακτήρων» ένιωσα ενθουσιασμό και μια βαθιά σύνδεση, σχεδόν αμέσως αποφάσισα πως με αυτό το έργο θέλω να ασχοληθώ. Με γοήτευσε το θέμα του, που για μένα είναι η λύτρωση μέσω της τέχνης, οι δύο φοβερά ενδιαφέροντες ήρωες του, η ιδιαίτερη δομή του και φυσικά η γλώσσα του Ουίλιαμς. Αναζητούσα ένα έργο που μ’ έναν τρόπο να συνομιλεί υφολογικά και θεματικά με την προηγούμενη σκηνοθεσία μου, το «Περιμένοντας τον Γκοντό», και νιώθω πως αυτό συμβαίνει με «Το Έργο των Δύο Χαρακτήρων»· εξάλλου, ο Ουίλιαμς, στην ύστερη δημιουργική του περίοδο, κατά την οποία πειραματίστηκε μ’ ένα νέο ύφος, επηρεάστηκε πολύ από συγγραφείς όπως ο Μπέκετ.

Ιωάννα: Όταν πρωτοδιάβασα το έργο, το αγάπησα κατευθείαν. Σκέφτηκα: επιτέλους θα παίξω θέατρο. Υπάρχουν σχέσεις, υπάρχει παρελθόν, υπάρχει ψυχή. Ο λόγος του Ουίλιαμς με συγκινεί. Εφόσον τον αφορούσε αυτόν, εφόσον είναι ένα κομμάτι του εμποτισμένο στις λέξεις δεν γίνεται να μην αφορά και μένα. Οι χαρακτήρες του είναι ήδη εκεί, τρισδιάστατοι, συγκινητικά ανθρώπινοι. Παλεύουν κι αγωνίζονται να ξεφύγουν απ’ την μοίρα τους και ήδη η πάλη κι ο αγώνας είναι νίκη. Έχει κάτι το σισύφειο η ύπαρξή τους, όπως έλεγε ο Καμύ «πρέπει να φανταστούμε τον Σίσυφο ευτυχισμένο».

Ποια στοιχεία από τον χαρακτήρα σας βρήκατε πιο δύσκολα ή πιο ενδιαφέροντα να εξερευνήσετε;

Στέλιος: Η πρώτη μεγάλη πρόκληση είναι το γεγονός πως πρόκειται για ένα μεταδραματικό έργο, με την ιδιαίτερα απαιτητική συνθήκη «θέατρο εν θεάτρω». Στο «Έργο των Δύο Χαρακτήρων» του Ουίλιαμς, ο Φελίς και Κλαιρ είναι ηθοποιοί που παίζουν ένα έργο του Φελίς που λέγεται «Το Έργο των Δύο Χαρακτήρων», όπου παίζουν τον Φελίς και την Κλαιρ. Έτσι έχουμε να δουλέψουμε υποκριτικά σε δύο επίπεδα, στην «έξω παράσταση» και στη «μέσα παράσταση», όπως τις αποκαλούμε στις πρόβες. Από κει και πέρα, ο Φελίς Ντεβότο είναι ένας πολύ σύνθετος χαρακτήρας, είναι ηθοποιός, συγγραφέας και σκηνοθέτης, αποτελεί μ’ έναν τρόπο κι ένα alter ego του Ουίλιαμς, οπότε εκ των πραγμάτων παρουσιάζει μια πληθώρα στοιχείων που είναι συγχρόνως απαιτητικά και ενδιαφέροντα. Θα ξεχωρίσω τη θέλησή του να αντιμετωπίσει τα τραύματά του κατάματα και θαρραλέα, και να προσπαθήσει να τα μετατρέψει σε τέχνη. Είναι κάτι που βρίσκω αξιοθαύμαστο και βαθιά συγκινητικό.

Ιωάννα: Η πρώτη δυσκολία που εντόπισα είναι ότι πρόκειται για δύο χαρακτήρες. Είναι η έξω Κλαίρ, η ηθοποιός που καλείται να παίξει έναν θεατρικό ρόλο στο έργο του αδερφού της, ο οποίος ρόλος επίσης λέγεται Κλαιρ. Επομένως είναι η έξω Κλαιρ (η ηθοποιός) και η μέσα Κλαιρ (ο χαρακτήρας). Πώς χτίζεις τον έναν χαρακτήρα και πώς τον άλλον; Πώς περπατά και μιλά η καθεμία; Αυτοί είναι όμορφοι προβληματισμοί γιατί ήδη ο Ουιλιάμς φροντίζει, έτσι ώστε όλες οι απαντήσεις με έναν τρόπο να βρίσκονται στο κείμενο. Ενδιαφέροντα σημεία είναι όλες αυτές οι ψυχικές καταβυθίσεις που κάνουν και οι δύο Κλαιρ, ατρόμητες μες στο φόβο τους, που σε προσκαλούν να βουτήξεις μαζί τους.

Υπήρξαν στιγμές κατά τη διάρκεια των προβών που η ερμηνεία του άλλου σας έφερε σε νέες κατευθύνσεις όσον αφορά τον δικό σας χαρακτήρα;

Στέλιος: Σίγουρα η ερμηνεία και οι προτάσεις της Ιωάννας φώτισαν νέους δρόμους στην ερμηνεία μου, αλλά και στη σκηνοθεσία της παράστασης. Θέλω να πιστεύω πως αυτό που δημιουργούμε είναι κάτι ζωντανό, που εξελίσσεται και αλλάζει. Εξάλλου, θεωρώ πως το να είναι κάποιος ανοιχτός, διαθέσιμος, έτοιμος ανά πάσα στιγμή να αναθεωρήσει τις ιδέες του, αποτελεί βασική προϋπόθεση για να είναι δημιουργικά γόνιμος.

Ιωάννα: Βέβαια και υπήρξαν. Οι πρόβες εξ’ ορισμού έχουν το κομμάτι της αναζήτησης οπότε, οι νέες κατευθύνσεις είναι πέρα από καλοδεχούμενες και απαραίτητες. Ο Στέλιος παίζει τον αδερφό μου στο έργο, ήταν πολλές οι φορές που μου φώτιζε μονοπάτια που μόνο ένας αδερφός θα μπορούσε να δείξει στην αδερφή του.

Ο Τενεσί Ουίλιαμς είναι γνωστός για τις βαθιές συναισθηματικές του ιστορίες. Πώς προσεγγίσατε αυτή την ένταση στο έργο;

Στέλιος: Πράγματι, τα έργα του Ουίλιαμς χαρακτηρίζονται από έντονες σχέσεις και συναισθήματα, και «Το Έργο των Δύο Χαρακτήρων» δεν αποτελεί εξαίρεση. Προσεγγίσαμε τον συναισθηματικό κόσμο του έργου με σεβασμό στο κείμενο, με συζήτηση, ασκήσεις, αυτοσχεδιασμούς και εμπιστοσύνη ο ένας στον άλλον. Πρόκειται για ένα έργο με ιδιαίτερο ύφος, πιο «πειραματικό», θα μπορούσαμε να πούμε, σε σχέση με τα πιο γνωστά του συγγραφέα, αλλά και εδώ το συναίσθημα είναι αληθινό, και πολύ έντονο μάλιστα, και στόχος μας είναι να το αναδείξουμε.

Ιωάννα: Όχι, πάντως, με σωματική ένταση. Ο δάσκαλος μου, Κίμων Φιορέτος, λέει πως όταν κάτι σφίγγεις, κάτι πεθαίνει. Και η συναισθηματική πορεία έχει ροή. Με αυτόν τον τρόπο αποπειράθηκα να την προσεγγίσω. Με το να δίνω πράσινο φως στο ένστικτο και την ενόρμησή μου. Είμαι τυχερή γιατί ο Στέλιος μου έδωσε το ελεύθερο να πλοηγηθώ με αυτόν τον τρόπο. Να αποφύγω να εκλογικεύσω τις συναισθηματικές καταστάσεις του έργου, προκειμένου να τις καταλάβω εγκεφαλικά.

Ποιες είναι οι βασικές θεματικές του έργου και πώς πιστεύετε ότι συνδέονται με τη σύγχρονη κοινωνία;

Στέλιος: Όπως διαβάζω εγώ το έργο, οι βασικοί του άξονες είναι το τραύμα, ο εγκλωβισμός σε αυτό και η προσπάθεια λύτρωσης –στη συγκεκριμένη περίπτωση μέσω της τέχνης του θεάτρου. Πιστεύω πως αποτελεί ένα απολύτως σύγχρονο θέμα. Όλοι έχουμε τα τραύματά μας και συχνά νιώθουμε πως αυτά μας καθορίζουν και υπαγορεύουν τον τρόπο που ζούμε. Είναι πολύ ελπιδοφόρο ότι στην εποχή μας οι άνθρωποι ολοένα και περισσότερο έχουν το θάρρος να έρθουν σε επαφή με τα τραύματά τους, να τα επεξεργαστούν, και ενδεχομένως να δημιουργήσουν κάτι μέσω αυτών, να μεταμορφώσουν μ’ έναν τρόπο το σκοτάδι τους σε φως.

Ιωάννα: Δύσκολη ερώτηση. Το έργο μιλάει για τόσα πράγματα. Αλλά νομίζω ότι και πάλι θα μείνω στη σισύφεια ύπαρξη τους. Αγωνίζονται αυτοί οι δύο να βγουν απ’ το πλαίσιο που τους φορέθηκε. Από το τραύμα που τους κληροδοτήθηκε. Το ανασκάλεμα του οικογενειακού τραύματός τους, η επανάληψη των εικόνων και των καταστάσεων που ζήσαν προκειμένου να τις καταλάβουν, καθώς και το θάρρος τους να ‘ρθουν αντιμέτωποι με αυτές, είναι η λύτρωση και η νίκη τους. Δεν μπορεί να υπάρξει ματαίωση όταν υπάρχει αγώνας. Εγώ είμαι μια νέα ηθοποιός στην Ελλάδα του σήμερα. Ξέρω από ματαίωση, αλλά ακόμη περισσότερο από πείσμα και αγώνα. Το να κοιταχτείς με το τραύμα σου, που καλλιεργείται στην οικογένεια και συντηρείται στην κοινωνία, είναι στάση ζωής.

Ποιο είναι το μεγαλύτερο μάθημα που πήρατε από αυτό το έργο και την ερμηνεία σας;

Στέλιος: Συνειδητοποίησα ξανά τη σπουδαιότητα και την αναγκαιότητα της τέχνης και της συντροφικότητας. Τα δύο αδέρφια προσπαθούν μέσω της τέχνης να ορίσουν την ταυτότητά τους και στον αγώνα τους αυτόν έχουν ο ένας τον άλλον, αυτό είναι που τους δίνει δύναμη να συνεχίσουν.

Ιωάννα: Με αφορμή το έργο, συναντήθηκα με το θάρρος της ευαλωτότητας. Με το ότι αυτοί οι δύο στέκονται ατρόμητοι παρά τον φόβο τους, έτοιμοι να ξαναβιώσουν συναισθήματα που η κοινωνία έχει εξοστρακίσει ως «κακά» και «αρνητικά». Από την ερμηνεία μου δεν πήρα κάποιο μάθημα, αλλά από τη διαδικασία των προβών και την ενασχόληση με αυτό το κείμενο, ναι. Χρειάζεται όμως λίγος χρόνος και μια απόσταση για να μπορέσω να το βάλω σε λέξεις. Ίσως μετά το πέρας των παραστάσεων να είναι μια καλή στιγμή.

Ποιες είναι οι πιο έντονες αντιφάσεις ή εσωτερικές συγκρούσεις που βλέπετε στους χαρακτήρες σας;

Στέλιος: Η πιο μεγάλη εσωτερική σύγκρουση του Φελίς, έντονη φυσικά σε πολλούς ανθρώπους, είναι ότι έχει τη θέληση να αντιμετωπίσει το τραυματικό παρελθόν, αλλά την ίδια στιγμή φοβάται να το κάνει.

Ιωάννα: Η σχέση τους με την πραγματικότητα. Η Κλαιρ, στην προσπάθειά της ίσως να την αντέξει, πίνει, παίρνει διάφορα χάπια αλλά στο τέλος αυτό που λέει είναι ότι «είναι πολύ κουρασμένη για να φοβηθεί, τουλάχιστον δε φοβάται ακόμη». Επιδιώκει να είναι στον κόσμο της, γιατί είναι πολύ ευαίσθητη για αυτόν τον κόσμο. Φοβάται ότι αν τον δει κατάματα, θα την μουδιάσει και θα την ακινητοποιήσει, και δεν θα τον αντέξει, οπότε φροντίζει να μουδιάσει αυτήν τον εαυτό της εκ των προτέρων. Αλλά στο τέλος καταλήγει ότι δεν φοβάται πια, ή έστω ότι η κούραση και η εξάντληση υπερτερούν.

Σχέδια για το μέλλον;

Στέλιος: Ο στόχος μου για το πολύ άμεσο μέλλον είναι να φτιάξουμε μια ωραία παράσταση. Έπειτα, θ’ αρχίσω μάλλον ν’ αναζητώ ένα νέο έργο ώστε να ξαναμπώ σε διαδικασία δημιουργίας.

Ιωάννα: Τα σχέδια για το μέλλον έχουν πρώτα την επιθυμία για ξεκούραση και μακάρι μετά να έρθουν κι άλλες όμορφες καλλιτεχνικές συναντήσεις με κείμενα και ανθρώπους.

πληροφορίες και εισιτήρια παράστασης

https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/to-ergo-ton-dyo-xaraktiron-tenesi-oyiliams/