Μη φέρεις λουλούδια

Φέρε άρβυλα

— τα λιώνω, περπατώντας δυναµικά να προφτάσω

τη βιαστική ζωή µας

Φέρε βινύλια να τα λιώσουµε µαζί

Φέρε εσένα, τον αληθινό εσένα

Με την ψυχή γυµνή, αν θες και το σώµα, και δώσε µου φιλί

Με πόθο αληθινό. Και µε τα µάτια κλειστά, µα τόσο ανοιχτά!

Ποίηση με βηματισμό αποφασιστικό, ματιά ευαίσθητη και φωνή αληθινή.

1.Θυμάστε την πρώτη φορά που γράψατε ποίηση και νιώσατε ότι δεν ήταν απλώς μια άσκηση, αλλά μια βαθιά εσωτερική ανάγκη; Τι ρόλο παίζει η γραφή στη ζωή σας σήμερα; Είναι καταφύγιο, τρόπος έκφρασης, πράξη αντίστασης ή όλα μαζί;

Φυσικά το θυμάμαι! Το πρώτο ποίημα που σκάρωσα ήταν για τον δάσκαλό μου, της ε’ δημοτικού, τον κύριο Βασίλη. Μικρό, με ομοιοκαταληξία. Όταν του το έδωσα στην τάξη, συγκινήθηκε τόσο που πήγε και το έβγαλε φωτοτυπίες, με εμένα να του λέω ότι κάποτε θα το εκδώσω! Από το τότε κοριτσάκι, έως σήμερα, η ποίηση για μένα αντιπροσωπεύει ακριβώς την ίδια ουσία, εξύμνηση των ανθρώπων γύρω μου. Ανθρώπων που με εντυπωσίασαν, που με συντάραξαν, που κούνησαν συθέμελα τις τεκτονικές πλάκες της ψυχής μου.

2. Τι σημαίνει για εσάς ο τίτλος «Οι Κύκνοι της Παναγιάς»; Ποια συναισθήματα ή εικόνες θέλετε να ξυπνήσει στον αναγνώστη και πώς αντανακλά τις κεντρικές θεματικές της συλλογής;

Για μένα ο τίτλος είναι τόσο βιωματικός και ζωντανός σαν εικόνα. Στο μυαλό μου, βλέπω καθαρά το ύψιστο γυναικείο αρχέτυπο, την Παναγία, και γύρω της την κάθε απανταχού γυναίκα με τη μορφή Κύκνου. Ο κύκνος είναι η τελειωτική μορφή του ασχημόπαπου, που βρήκε την οικογένειά του και την αποδοχή, τους όμοιούς του, την πνευματική του οικογένεια. Κι αυτό ακριβώς είναι που αποζητώ, να νιώσουμε όλες μέρος μιας αγέλης, που η καθεμία μας ως μονάδα είμαστε ξεχωριστές, σαν τα πολλά ονόματα της Παναγίας, μα σαν ολότητα μοιάζουμε στον πυρήνα μας, στην ουσία μας, αποτελούμε μια άγρια ενότητα.

3.Από πού αντλείτε συνήθως έμπνευση; Είναι η δημιουργική διαδικασία για εσάς περισσότερο βιωματική, παρατήρηση του κόσμου ή κάτι βαθύτερα υπαρξιακό;

Από τους ανθρώπους γύρω μου, άρα απόλυτα βιωματική. Οι περισσότεροι φίλοι ξέρουν πως αν μου πουν κάτι που μου αρέσει και με συνταράξει, ή κάνουν κάτι που θα παρατηρήσω, θα μείνει για πάντα στην αθανασία της ποίησης, γιατί θα το γράψω! Υπαρξιακή είναι σίγουρα, αφού έχει να κάνει με τον άνθρωπο και τον τρόπο που επιλέγει να υπάρχει και να δρα.

4.Γράφετε «φέρε εσένα, τον αληθινό εσένα». Σε μια εποχή που κυριαρχεί η εικόνα και η επιφανειακή επαφή, τι σημαίνει για εσάς αληθινός άνθρωπος και ποια είναι η θέση της ποίησης σ’ αυτό το αίτημα για αυθεντικότητα;

Αυτό το αίτημα το επικοινωνώ μάλλον τόσο έντονα, τόσο σε συντροφικές σχέσεις μου όσο και σε κοινωνικές. Ο συγκεκριμένος στίχος δε θα κρύψω πως είναι εμπνευσμένος από την ταινία «Μάτια, ερμητικά κλειστά» και με μια νέα προσέγγιση από εμένα: Μάτια κλειστά, μα τόσο ανοιχτά! Άρα, για να ’ρθεις σε μένα, και στην καθεμία μας, δε χρειάζεται περιττά ή ψεύτικα στολίδια, δε χρειάζεται μάσκα ή προσωπείο, είναι ένα κάλεσμα να είμαστε ο εαυτός μας, ειδικά σε μια πράξη τόσο άδολη και βαθιά επικοινωνιακή, που είναι το φιλί!

5.Στα ποιήματά σας συναντάμε έντονα σύμβολα. Η σωματικότητα φαίνεται να συνομιλεί με την ψυχική αλήθεια. Πώς βλέπετε τη σχέση σώματος και ποίησης; Είναι το σώμα φορέας λόγου;

Χαίρομαι που είναι τόσο πρόδηλος αυτός ο διάλογος! Το ένα δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς το άλλο, και να υπάρχει υγεία εσωτερική κι εξωτερική. Αν σκεφτείτε ότι η ποίηση είναι ικανή να ερεθίσει τόσο έντονα το ανθρώπινο ον και το σώμα του, η σχέση αυτή είναι το πιο γλυκό love story ever, και πρέπει να προστατευτεί και να διαιωνίζεται διαρκώς! Στο σώμα μας φαίνεται καθετί αισθανόμαστε, με τις χειρονομίες μας, τις κινήσεις των μορφών μας, άρα νοεί, φαντάζεται, στοχάζεται και μιλάει έντονα κι επαναστατικά.

6.Ως γυναίκα ποιήτρια της γενιάς σας, ποια θεωρείτε τα βασικά χαρακτηριστικά της εποχής σας; Υπάρχει, κατά τη γνώμη σας, μια νέα ποιητική γλώσσα που γεννιέται από τις συνθήκες των καιρών;

Βλέπω την ποίηση με χαρά να προσαρμόζεται στα θέλω μας, στα όνειρά μας, μα και στις απογοητεύσεις μας. Οι πιο πολλοί συμβιβαζόμαστε σε δουλειές που δε θέλουμε, σε κακοποιητικές σχέσεις, κάνουμε κακές διαπραγματεύσεις με θύμα τον εαυτό μας. Αλλά χαρακτηριστικό μας είναι ότι είμαστε ταυτόχρονα ανθεκτικοί κι ευαίσθητοι!

7.Μεγαλώσατε στην Αριδαία, μια πόλη με ρυθμούς διαφορετικούς από αυτούς των μεγάλων αστικών κέντρων. Πόσο έχει επηρεάσει ο τόπος καταγωγής σας τον τρόπο που αντιλαμβάνεστε τον κόσμο και κατ’ επέκταση τον λόγο;

Δυσκολεύτηκα πολύ να προσαρμοστώ στους έντονους ρυθμούς της πόλης όταν βγήκα από τα όριά της για να σπουδάσω! Θεωρώ ότι με έχει επηρεάσει πολύ, γιατί σε πολλά έχω ακόμα άγνοια κινδύνου και απουσία φόβου. Αλλά ακριβώς αυτό διαφύλαξε και την επιθυμία μου για αυθεντικότητα.

8.Ως φιλόλογος και απόφοιτη της Φιλοσοφικής Σχολής, είστε εξοικειωμένη με τον δομημένο λόγο, με τα κλασικά κείμενα, με τη γλωσσική ακρίβεια. Αυτή η ακαδημαϊκή παιδεία σάς έχει βοηθήσει ή σας έχει περιορίσει σε κάποιες φάσεις της ποιητικής σας διαδρομής;

Χαμογελάω, γιατί η συντριπτική πλειονότητα των ποιημάτων που περιλαμβάνονται στους Κύκνους της Παναγιάς γράφτηκαν στο έδρανο το πανεπιστημίου με κάθε αφορμή, με κάθε νεύμα, με κάθε λέξη των αγαπημένων μου καθηγητών, με κάθε καρδιοχτύπι. Οπότε σίγουρα ώθησε τα πράγματα να γεννηθούν αβίαστα, είναι αυτό που λέμε στη φιλοσοφία «τόκος εν τω καλώ».

9.Ποιοι/ποιες ποιητές και ποιήτριες αποτέλεσαν σταθμούς για εσάς; Υπάρχει κάποια φωνή που νιώθετε πως συνομιλεί με τη δική σας;

Ανατριχιάζω με τη διαύγεια που ενυπάρχει στην ποίηση του Ελύτη, και γι’ αυτό μέσα από την άρρηκτα συνδεδεμένη μουσική του Μίκη Θεοδωράκη νιώθω να γίνομαι κάθε φορά κοινωνός της Συμπαντικής Αρμονίας. Δεν είναι τυχαίο που μέσα μου οι Κύκνοι της Παναγιάς είναι ένα παρακλάδι που γεννήθηκε με αφορμή το Άξιον Εστί, και μέσα σε αυτό είναι πολύ έντονη η εξύψωση του θηλυκού στοιχείου, η ένωση με το θεϊκό, η ενότητα της σωματικότητας με τον ψυχισμό.

10.Αν μπορούσατε να συνοψίσετε σε μία λέξη αυτό που επιδιώκετε να νιώσει ο αναγνώστης όταν διαβάζει ένα ποίημά σας, ποια θα ήταν και γιατί;

Ελευθερία! Γιατί είναι το πιο δροσερό από όλα τα συναισθήματα και γιατί οραματίζομαι έναν κόσμο ελεύθερων επιλογών!

Η Σοφιλένια Κώτση γεννήθηκε το 1992. Μεγάλωσε στην Αριδαία. Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή ΑΠΘ και εργάζεται ως φιλόλογος.

Περισσότερα για το βιβλίο: https://anoteleia.gr/kyknoi_ths_panagias_sofilenia_kotsi