Είδαμε τον Αιαυτό του Δημήτρη Δημητριάδη στο θέατρο Σφενδόνη

Γράφει η Λένα Σάββα

"Καθάρισε με από μένα. Από κείνον που ήταν εγώ. Ελευθέρωσε με απ' αυτόν που ήμουν!"

Από τον μυθικό ήρωα, εμπνεύστηκε ο καταξιωμένος συγγραφέας Δημήτρης Δημητριάδης για να δημιουργήσει τον Αιαυτό, σε πλήρη αντιδιαστολή με την Σοφόκλεια τραγωδία.

Ο Αίας, ο μεγάλος πολεμιστής, αρχηγός των Σαλαμινίων στον Τρωικό πόλεμο, ξεχώρισε για την γενναιότητα του και θεώρησε ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του να δοθούν σ' αυτόν τα όπλα του νεκρού Αχιλλέα. Οι Αχαιοί όμως αποφασίζουν να δώσουν τα όπλα στον Οδυσσέα. Ο Αίας θεωρεί ότι αυτό είναι μεγάλη αδικία και προσβολή κι αποφασίζει να σκοτώσει τους Ατρείδες. Η παρέμβαση της Θεάς Αθηνάς ωστόσο, του θολώνει το μυαλό κι έτσι επιτίθεται και σφαγιάζει τα ζώα του στρατοπέδου. Όταν ξεθολώνει το μυαλό του και συνειδητοποιεί τι έκανε, αυτοκτονεί.

Εδώ ο Δημητριάδης δεν βάζει καμμία πρόθεση στον Αίαντα να αυτοκτονήσει, απεναντίας βάζει τους Αγαμέμνονα, Μενέλαο και Οδυσσέα να απαιτούν την αυτοχειρία του.

"Είναι απόλυτα, ανεπανόρθωτα, αμετάκλητα υπόλογος για την εξώφθαλμη σκοπιμότητα της εγκληματικής μανίας του. Τον διακατείχε βούληση ανθρωποκτονίας, τρέλλα και θάνατος. Η τιμωρία του πρέπει να είναι εκείνη που αντιστοιχεί ακριβώς, στην αιμοσταγή πράξη του."

Όταν ο Αίας συνέρχεται, αρχίζει να ανακαλύπτει άλλες πτυχές του Εαυτού του, ανεξερεύνητες ως εκείνη τη στιγμή. Του γεννιέται φλογερή επιθυμία να διερευνήσει αυτές τις πτυχές, να βιώσει την νέα του ταυτότητα, να τινάξει από πάνω του το παρελθόν και το μυθολογικό του αρχέτυπο.

"Δεν είμαι πια ο Αίας.Είμαι ο Αιαυτός! Θα φύγω μακριά από σένα, από το παιδί, απ' όλους. Πιο μακριά κυρίως από τον Αία που ήμουν ως χτες."

Εδώ μπαίνει ένα θέμα από τον Δημητριάδη πυρηνικό.
Ποια είναι η στάση του κοντινού μας περίγυρου όταν αποφασίζουμε να βγούμε από την προβλέψιμη και δεδομένη περσόνα μας και θελήσουμε να ανοίξουμε τα φτερά μας προς πιο ελεύθερους ορίζοντες αυτογνωσίας. Μεγάλοι Δάσκαλοι έχουν αναφέρει ότι αυτοί που θα αντιδράσουν περισσότερο είναι οι πιο κοντινοί συγγενείς μας. Κι αυτό είναι κάτι που βιώσαμε πάρα πολλοί άνθρωποι Φυσικά δεν αμφισβητείται ότι η Τέκμησσα σκοτώνει τον σύζυγό της για να μην τους εγκαταλείψει.Ίσως όμως να μην είναι μόνο αυτό αλλά και μια ενδόμυχη ζήλεια για τον άνθρωπο που ανακάλυψε καινούργιους τρόπους βίωσης του Εαυτού του κι εκδήλωσε την πρόθεση να τους κατακτήσει.

Ο Χάρης Φραγκούλης τοποθετεί την εκδοχή του Δημητριάδη σ' ένα περιβάλλον μυσταγωγίας και σχεδόν εκκλησιαστικής κατάνυξης. Δίνει σε δύο ηθοποιούς τους ρόλους έξι προσώπων και δημιουργεί μια παράσταση μυστικιστική, προβάλλοντας την αναζήτηση του Εαυτού σαν την κυριότερη αποστολή του ανθρώπου, σύμφωνα με την ιδέα που διαχέεται στο κείμενο.

Προσεγμένα στην λεπτομέρειά τους και γεμάτα συμβολισμούς είναι τα κοστούμια της Ελίνας Λούκου κι εντείνουν την μυσταγωγία της ατμόσφαιρας.
Ο σκηνικός χώρος της Λούκου έχει έμβλημα του μια μεγάλη φωτισμένη ασπίδα υπερυψωμένη στο βάθος. Το πάτωμα της σκηνής είναι μαύρο αλλά ξηλώνεται και μένει το λευκό από κάτω, σαν ένας τρόπος να βγουν στο φως υποσυνείδητες σκέψεις κι επιθυμίες. Ίσως και να υπονοείται εδώ η αγνότητα της ψυχής που είναι πάνω από τους σκιώδεις εαυτούς της προσωπικότητας.
Το λευκό πάτωμα στο τέλος βάφεται κόκκινο από το αίμα, όπως και οι δύο ηθοποιοί ο Ανδρέας Κωνσταντίνου και ο Γιάννης Παπαδόπουλος, που κατέθεσαν πάνω σ' αυτή τη σκηνή με την υποδειγματική ερμηνεία τους κομμάτια της ψυχής τους.

Καταλυτική η μουσική του Κορνήλιου Σελαμσή, τρυπώνει μέσα στις ρωγμές, διαμορφώνει, διορθώνει, με μια μελωδική συνοδευτική αφοσίωση.

Ο Αιαυτός είναι μια ιδιαίτερη δουλειά, μια παράσταση υψηλής αισθητικής και εικαστικότητας που σε βάζει να αναμετρηθείς με τον εαυτό σου, να αναζητήσεις τον δικό σου Αιαυτό, γιατί το έργο του Δημητριάδη είναι εκτός από ποιητικό και βαθιά αυτογνωστκό!

https://www.more.com/gr-el/tickets/theater/aiautos-tou-dimitri-dimitriadi/